آیا میدانید google به چه معنی است؟
Google از کلمه Googol گرفته شده است. Googol هم اسم مستعار یک عدد است که توسط «میلتون سیروتا» نامگذاری شده است.عدد مذکور «ده به توان صد» است(به بزرگی این عدد دقت کنید)
انتخاب گوگل جنبه شعاری دارد.به این مفهوم که گوگل قصد دارد تا سرویسها و خدمات و اهداف خود را به تمام جهان گسترش دهد.
به عدد «ده به توان ده به توان صد» گوگل پلکس(Googolplex) میگویند.
و به عدد «ده به توان ده به توان ده به توان صد»گوگل دوپلکس
(Googolduplex) میگویند.
کلمات کلیدی:
هاستینگ در واقع میزبانی سایت شماست و سایت شما از فضای هاستینگی که از آن خریداری کرده اید استفاده می کند.
کلمات کلیدی:
دامین در واقع آدرس اینترنتی سایت شماست به عنوان مثال:afghanwhois.com
راهنمای ثبت دومین را اینجا بخوانید.
راهنمای ثبت دومین
چگونه یک دومین مناسب برای سایت خود انتخاب کنیم؟
«دیگر هیچ نام خوبی برای سایت موجود نیست.» این جمله را بارها از زبان دیگران شنیده‌ایم و بیشتر به این معناست که تمام نام‌های مناسب قبلا اشغال شده‌اند. البته منظور از نام‌های مناسب، نام‌های کوتاه، شیک، گویا و البته با پسوند دات کام است. اما من عقیده دارم که اگر کمی خلاق باشیم، همواره می‌توانیم نامی را که مناسب سایتمان باشد انتخاب نماییم.
شش نشانه یک دومین خوب
اجازه دهید که مشخصات یک دومین خوب را فهرست نمایم:
1- یک دومین خوب کوتاه است: البته هر روز بیش از قبل، شانس یافتن یک دومین با تعداد حروف کم، سخت و سخت‌تر میشود اما من اگر بخواهم همین الآن می‌توانم دومین afghansecurity.com را ثبت کنم. شما برای ثبت چنین دومینی دلایل بسیاری میتوانید پیدا کنید. با این نام شما میتوانید اعتبار مناسبی برای سایت خود کسب کنید ضمن اینکه املای آن به نوعیست که امکان نگارش نادرست را به حداقل می‌رساند. نام‌های طولانی بیشتر اوقات مناسب نیستند. اگر شما بخواهید نام شرکت خود را تماما در دومین خود وارد نمایید به این مشکل برخواهید خورد. ضمن اینکه برگردان کلمات دری به املای پینگلیش همواره منحصر به فرد نیست. فرض کنید نام شرکت شما وب افزار بیکران باشد. در این صورت دومین شما به اینصورت خواهد بود: webafzarebikaran. علاوه بر اینکه اغلب افراد با درج یا عدم درج حروف صدادار مانند اِ به پینگلیش مشکل دارند، باز هم ممکن است که در تلفظ صحیح کلمه بیکران دچار مشکل شده و آن را بی‌کاران بخوانند. شما میتوانید با بازی روی کلمات به ترکیب‌های مناسبی برسید.
2- یک دومین خوب بخاطر‌ماندنی است: شمانام‌های عمومی را همواره به راحتی حفظ می‌کنید. دومین‌هایی همچون Art.Com و Fun.Com در حافظه بسیار ماندگارند. در عین حال دومین‌های دیگری هم وجود دارند که با وجود عمومی نبودن به راحتی حفظ شده‌اند. نامهایی مانند Google.Com و Yahoo.Com هم از این جمله‌اند که برخی تغییر شکل یافته و یا مخفف یک جمله و یا مفهوم هستند. گاهی دلایل بخاطرسپاری خیلی ساده‌تر از این حرف‌هاست. خوش‌آوایی یک کلمه و آهنگ مناسب هجاهای آن، معمولا تاثیر بسزایی در بخاطرسپاری آن دارد. پس در مخفف‌سازی باید توجه کنیم که مجموعه بدست آمده، خوش‌اهنگ باشد.
3- یک دومین خوب نباید با دیگر دومین‌ها اشتباه شود: برخی از افراد نامهایی را برای خود انتخاب می‌کنند که قبلا توسط فرد معتبر، نهاد یا شرکت معروفی اشغال شده است. سپس با ایجاد تغییراتی در آن مانند پسوند Net (یا پسوندهای دیگر) یا تغییراتی در املای قبلی، آن نام را ثبت می‌کنند.
4- یک دومین خوب را به سختی باید غلط نگارش کرد: نام مورد نظر برای یک دومین باید به گونه‌ای باشد که افراد بازدید کننده برای نگارش آن دچار مشکل نشوند. این مشکل معمولا در نام‌های طولانی و یا ترکیبی بیشتر اتفاق می‌افتد. این مساله را باید جدی بگیرید چون همین مساله به ظاهر ساده ممکن است بسیاری از مشتریان و بازدیدکنندگانتان را در بلند مدت فراری دهد. املای متفاوت در زبان‌های مختلف نیز می تواند باعث چنین مشکلی شود. برای مثال حفظ دومین هفته‌نامه الکترونیکی کاپوچینو (Cappuccinomag.Com) بخاطر املای سخت آن همیشه مشکل‌ساز بوده است.
5- یک دومین خوب باید بیانگر فعالیت شما یا نوع آن باشد: یک نام خوب رای دومین شما باید به گونه‌ای باشد که هر کسی بتواند با مشاهده آن، نوع فعالیتتان را تشخیص دهد. البته احتمال اینکه شما نامی پیدا کنید که بصورت تک کلمه‌ای فعالیتتان را آشکارا بیان کند، بسیار اندک است با این حال شما میتوانید با اضافه کردن برخی کلمات به کلمه پایه به دومین خوبی دست پیدا نمایید. فرض کنیم که شما قرار است سایتی با محتوای سرگرمی ایجاد نمایید. مسلم است که دومین‌های Fun.Com و Funny.Com قبلا اشغال شده‌اند. اما شما میتوانید نام BestFunny.Com را برای سایت خود انتخاب کنید که هم بیانگر گرایش کاری شماست و هم به اصطلاح خوش‌نام است.
6- یک دومین خوب باید مخاطبین شما را درست هدف بگیرد: امروزه بیشتر دومین‌های Com. و Net. یا Org. اشغال شده‌اند و به همین دلیل پسوندهای جدیدی پدیدار شده است. پسوندهای cc. یا ws. همچنین tv. و to. پسوندهایی هستند که به تازگی بیشتر مشاهده می‌شوند. امتیاز این پسوندها تا پیش از این متعلق به کشورهایی خاص بوده که از آنها با شرایطی خریداری شده است. بسیاری از افراد چنین پسوندهایی را برای دومین مورد نظر خود انتخاب می کنند. بسیاری دیگر هم از پسوندهای اختصاصی کشور متبوع خویش استفاده می‌نمایند. با این فرض اگر شما می خواهید یک سایت با مضمون سرگرمی و مخاطبان افغانستانی ایجاد نمایید، بهترین انتخاب برای شما می تواند نام Fun.af باشد.
یک روش جالب برای یافتن نام مناسب
سایت‌هایی موجودند که به شما برای یافتن دومین مناسب کمک می‌کنند. برای کار با این ابزار کافیست که کلمات کلیدی نام را مشخص کنید و منتظر پیشنهادها بمانید. یکی از معروفترین آنها سایت NameBoy است که در نوع خود کامل‌ترین لیست را با پسوندهای متعدد و کلمات متنوع به شما ارائه می دهد.
کلمات کلیدی:
RSS چیست ؟
به قولی سرنام REALLY SIMPLE SYNDICATION و به قول کمی حرفه‌ای‌ترها سرنام RDF SITE SUMMARY است. ولی RSS سرنام هر چه باشد، پدیده‌ای است که امکان جمع‌آوری اطلاعات و اخبار را از سایتهای مختلف فراهم میکند بدون این که مجبور باشید از این سایت به آن سایت سر بزنید. ویژگی RSS هم مثل بقیه تکنولوژی‌های خوب، در سادگی آن است :یک فرمت سریع و استاندارد، شبیه همان بولتن‌های خبری است منتها به شکل الکترونیک.
امروزه اکثر سایتهای وب مهم به این بولتن‌ها مجهز هستند، از وبلاگ‌های شخصی گرفته تا سایتهای خبرگزاری‌های بزرگ دنیا. برای گرفتن این بولتن‌ها کافی است نرم‌افزار مناسب این کار را در اختیار داشته باشید و بولتن مورد نظر را مشترک شوید. شاید فکر کنید خواندن خبرها که کاری ندارد، به صفحه اصلی سایت می‌رویم و خبرها را می‌خوانیم. اما حالتی را در نظر بگیرید که بخواهید ?? سایت مختلف را ببینید و تازه معلوم نیست این سایتها اصلاً خبر جدیدی داشته باشند یا نه. با RSS نیازی نیست به ?? تا سایت سر بزنید. کامپیوتر شما به طور خودکار و با زمان‌بندی مشخص با این سایتها تماس می‌گیرد و جدیدترین خبرها و اطلاعات را دانلود میکند. بنابراین، فقط از یک پنجره میتوانید تمام اتفاقات روز را مشاهده کنید. بدین ترتیب هم در وقت‌تان صرفه‌جویی کرده‌اید، و هم در این همه اطلاعات اضافی که در وب وجود دارد گرفتار نشده‌اید.
? انتشار و جمع‌آوری
RSS به دو شکل ایفای نقش میکند: وقتی که خودتان اطلاعاتی دارید که می‌خواهید منتشر کنید و در اختیار دیگران قرار دهید، کار <نشر> یا SYNDICATION را انجام میدهد و زمانی که بخواهید اطلاعاتی را به دست آورده و مورد استفاده قرار دهید، کار <گردآوری> یا AGGREGATION را برعهده می‌گیرد. ابتدا به نقش گردآوری RSS می‌پردازیم و بعد توضیح می‌دهیم که چگونه بولتنی خبری درست کنید که دیگران بتوانند بخوانند.هیچ‌کس نیاز ندارد هر روز تمام خبرهای دنیا را بخواند، بلکه هر کسی بسته به علاقه، شغل، یا وظیفه‌ای که دارد فقط بعضی از خبرها را می‌خواند.
برای این منظور به یک ابزار گردآوری احتیاج داریم که بتواند به طور خودکار به سراغ سایت‌هایی برود که به اشتراک آنها درآمده‌ایم.ابزارهای گردآوری در بازار و اینترنت فراوان یافت میشود، هم رایگان و هم غیررایگان، هم مستقل و هم الحاقی (از جمله NEWSGATOR که برای ????OUTLOOK طراحی شده است). یکی از این برنامه‌هاFEEDDEMON نام دارد. این برنامه، یکی از ابزارهای گردآوری اخبار است که به صورت مستقل کار میکند و غیررایگان است.
? کدام ابزار گردآوری خبر از همه بهتر است
درست است که ماFEEDDEMON را خیلی دوست داریم، ولی برنامه‌های دیگری هم وجود دارند :
?) SHARPREADER :این برنامه رایگان است و ظاهری شبیه به OUTLOOK EXPRESS دارد. به راحتی میتوان با آن در اینترنت گشت زد، یعنی به عنوان مرورگر نیز قابل استفاده است. WWW.SHARPREADER.COM
?) NEWSGATOR :برنامه‌ای الحاقی که داخل MICROSOFT OUTLOOK می‌نشیند و امکان مشاهده نامه‌ها و خبرهای پست‌شده را به طور همزمان برای شما فراهم می‌سازد. WWW.NEWSGATOR.COM
?) BLOGLINES :روی وب کار میکند. پس بنابراین رابط کاربری آن خیلی آزاردهنده است. ولی خوبی آن این است که از هر کجای دنیا و با هر کامپیوتری میتوانید به خبرهای خود دست پیدا کنید. WWW.BLOGLINES.COM
? ابتدا گزیده اخبار
خیلی بد میشد اگر مجبور بودیم بعد از خواندن تمام یک خبر تازه متوجه بشویم که به آن خبر علاقه داشته‌ایم یا نه. بسیاری از سایتها چکیده خبرها را در بولتن‌های RSS قرار می‌دهند و بسیاری دیگر عکس‌ها و تصاویر را حذف می‌کنند و یک سری از سایتها، خلاصه خبرها را با جمله‌بندی متفاوتی روی RSS می‌گذارند. خوبی این خلاصه‌ها این است که مستقیم به سراغ همان خبری می‌روید که علاقه دارید بدانید، نه این که ابتدا به صفحه شروع سایت بروید و از آنجا تازه نگاه کنید ببینید خبر جدیدی وجود دارد یا نه.
اگر قابلیت RSS فقط در همین یک مورد بود، باز هم بی‌نهایت به درد می‌خورد (در واقع بسیاری از مردم فقط به دنبال همین یک چیز هستند). ولی قابلیت‌های RSS فراتر از این چیزها است. از آنجا که برنامه گردآوری خبر به تمام اطلاعات دسترسی دارد، این امکان فراهم است که در میان آنها جستجو کرده و آن چه را شما خواسته‌اید برایتان بیاورد. سایتهای چونFEEDSTER.COM امکاناتی دارند شبیه به GOOGLE که در میان سایتهای مورد‌حمایت خود به جستجو می‌پردازند. با این تفاوت که به طور خودکار در فواصل زمانی مشخص جستجو را تکرار کرده و تازه‌ترین اطلاعات را در اختیار شما می‌گذارند.
? اطلاعات بیشتر
خیلی‌ها وسوسه می‌شوند که درباره هر چیزی و هر کسی خبر جمع کنند، اما این کار زیاد هم خوب نیست،چون آخرش چیزی نمی‌ماند جز یک عالم خبر و حرف و حدیث. تا بیایید تمام خبرها و اطلاعات رسیده را بخوانید، موقع بروز شدن میشود و روز از نو و روزی از نو. دوباره باید خبرهای جدید را بخوانید. به جای جمع کردن همه نوع خبر، فقط در سایت‌هایی مشترک بشوید که اطلاعات ارزشمند و قابل توجهی دارند و به تدریج سایتهای کم‌استفاده را از فهرست خود پاک کنید. برای تفکیک و دسته‌بندی اطلاعات، از هر ابزاری که برنامه در اختیارتان گذاشته استفاده کنید.
حتی شاید بهتر باشد سایتهای کم اهمیت‌تر را در یک دسته جمع کنید تا همچنان قابل جستجو باشند، ولی هر دفعه که برنامه را اجرا می‌کنید بی‌جهت حجمی از اطلاعات را به کامپیوترتان سرازیر نکنند. برای این منظور، ابزار جستجو بهترین یار شما خواهد بود. در این راستا، سرویس اینترنتی BLOGLINES خیلی خوب است. با این سرویس میتوانید با اطمینان کامل به دنبال (مثلاً) آخرین خبرها درباره دادگاه مایکروسافت بگردید، بدون این که میان هزاران خبر رنگارنگ سردرگم شوید .
? عطش خبر
برای یافتن و خواندن بولتن‌ها دو روش عمده وجود دارد. روش اول که بسیار بدیهی به نظر می‌رسد این است که به سراغ سایت مورد نظر رفته و به دنبال قسمت بولتن خبری آن سایت بگردید.
رایج‌ترین راه برای نشان دادن این بولتن‌ها، نمایش دکمه نارنجی رنگ کوچکی است که عبارت XML روی آن نوشته شده، ولی بعضی سایتها هم مستقیماً یک لینک متنی (غالباً با نوشته‌ای به صورت RDF یا (ATOM را برای این منظور نمایش می‌دهند. در برنامهFEEDDEMON و بسیاری دیگر از برنامه‌های غیررایگان گردآوری خبر، وقتی URL صفحه اصلی سایت را به برنامه می‌دهیم، خودشان قسمت بولتن را پیدا و به فهرست اضافه می‌کنند.
در هر برنامه‌ای، اضافه کردن بولتن به فهرست بولتن‌هایی که برای خود تهیه کرده‌اید به شیوه متفاوتی انجام میشود. بعضی برنامه‌ها، از جمله NEWSGATOR ، به طور خودکار به منوی محتوایی اینترنت اکسپلورر (منویی که با کلیکِ راست ظاهر میشود) اضافه می‌شوند. بعضی دیگر، از کاربر می‌خواهند که خودش لینک را انتخاب کند و به صحنه بیاورد. در این برنامه‌ها کافی است روی لینک مربوطه کلیکِ راست کرده و با انتخابSHORTCUT ، گزینه NEW FEEDS را باز کنید. درFEEDDEMON ، این قسمت در منوی FILE گزینه NEW آمده است. با انتخاب گزینه I WILL ADD THE URL OF THIS NEWSFEED آدرس مربوطه را در کادر مقابل بنویسید یا بچسبانید.
بعد از تعیین نام برای این بولتن جدید، روی دکمه‌های OK کلیک کنید تا به صفحه اصلی برنامه برگردید.تنها موردی که باید دقت داشته باشید این است که ببینید سایتی که مشترک آن شده‌اید محدودیتی در تعداد دفعات دسترسی به خبرها گذاشته است یا نه. به عنوان نمونه، SLASHDOT نمی‌گذارد بیشتر از حد معینی در هر ساعت به خبرهایش دسترسی پیدا کنید.
? بولتن‌نویسی
اگر بخواهید در سایت وب خود قابلیت RSS را بگنجانید، هیچ نیازی به سرور آنچنانی یا نرم‌افزارهای گران‌قیمت ندارید. تقریباً تمام ابزارهای وبلاگ‌سازی و مدیریت محتوا می‌توانند بدون هیچ زحمتی برای شما RSS تولید کنند. هر وقت اطلاعات جدیدی را به سایت خود پست کنید، بولتن شما به طور خودکار در یک فایل جداگانه بروز خواهد شد.
? نحوه استفاده از RSS وبلاگ ها
برای اینکه اولین تجربه استفاده از RSS یک وبلاگ را داشته باشید ما شما را قدم به قدم راهنمایی میکنیم تا شما هم به جمع استفاده کنندگان RSS بپیوندید . در این آموزش ما از یک RSS READER آنلاین استفاده خواهیم کرد .
?) در این مرحله شما نیاز به یک اکانت جیمیل دارید تا بتوانید از GOOGLE READER استفاده کنید . به صفحه اصلی گوگل بروید و SIGN IN کنید تا گوگل ، شما را شناسایی کند . حالا به آدرس HTTP://WWW.GOOGLE.COM/READER بروید تا وارد صفحه RSS READER گوگل شوید .
?) RSS هر وبلاگ با نمایش یک لینک در وبلاگ نشان داده شده است . به یک وبلاگ بروید و لینک RSS آن را با کلیک راست COPY کنید . بطور مثال من RSS یک وبلاگ نمونه را با آدرس HTTP://GLIMCHE.PERSIANBLOG.COM/RSS.XML کپی کردم .
?) حالا در صفحه GOOGLE READER ، در قسمت آدرس RSS را در جعبه جستجوی بالای صفحه واردکنید و ENTER را بزنید . گوگل با استفاده از لینک معرفی شده ، آخرین پستهای سایت مذکور را به شما نمایش میدهد. برای اینکه این RSS به مجموعه RSS های شما اضافه شود دکمه SUBSCRIBE را فشار دهید .
شما یک RSS را با موفقیت به GOOGLE READER خود اضافه کردید . برای سایر سایت ها نیز میتوانید عمل فوق را تکرار کنید.
? حذف یک RSS :
برای حذف کردن یک RSS از لیست RSS های خود در GOOGLE READER دکمه EDIT SUBSCRIBTIONS را در بالای صفحه فشار دهید . لیستی از RSS های شما در کادر بالای صفحه به نمایش در خواهد آمد . روی RSS مورد نظر کلیک کنید و دکمه UNSUBSCRIBE را فشاردهید تا این لینک از RSS های شما حذف گردد.
کلمات کلیدی:
Ajax چیست؟
اگر برنامه نویس وب هستید، لابد خبر دارید که این روزها همه درباره Ajax صحبت می‌کنند. بعضی معتقدند Ajax یکی از ارکان فنی موج جدیدی است که به Web 2.0 معروف شده است و انجمن‌ها و تریبون‌های آنلاین مملو از مقالات و اظهارنظرهای مربوط بهAjax است
اگر برنامه نویس وب هستید، لابد خبر دارید که این روزها همه درباره Ajax صحبت می‌کنند. بعضی معتقدند Ajax یکی از ارکان فنی موج جدیدی است که به Web 2.0 معروف شده است. بعضی از سایتهای بزرگ مانند یاهو و گوگل هم‌اکنون Ajax را به خدمت گرفته‌اند، انجمن‌ها و تریبون‌های آنلاین مملو از مقالات و اظهارنظرهای مربوط بهAjax است و همزمان تلاش‌های وسیعی در جریان است تا این فناوری جدید همچنان به صورت اپن سورس باقی بماند و انحصاری نشود.
Ajax چیست؟
واژه Ajax با تلفظ <ای‌جکس> یا <ای‌ژاکس> سرنام عبارت Asynchronous Java and XML و به معنی <ترکیب نامتقارن جاوا اسکریپت و>XML است. ماهیت صفحات وب و پروتکل HTTP به گونه‌ای است که به طور معمول وقتی درحال وب‌گردی هستیم، به ازای هر کنش و واکنش میان ما و سایتی که در حال کار با آن هستیم، کل یک صفحه وب از نو بارگذاری و تازه‌سازی (refresh) میشود.
ای‌جکس فناوری جدیدی است که تغییر محسوسی را در این سناریو به وجود می‌آورد؛ به این ترتیب که به جای بارگذاری مجدد کل صفحه، فقط قسمتی تغییر میکند که قرار است اطلاعات جدید را به نمایش درآورد و کلیه عملیات ارسال اطلاعات و دریافت نتایج در پشت صحنه انجام میشود. در نتیجه هیچ‌گاه صفحه سفید و خالی وب در فواصل کنش و واکنش‌های هنگام کار با مرورگر دیده نمی‌شود و احساسی مشابه تجربه کار با یک نرم‌افزار دسکتاپ به کاربر دست میدهد.
جادوی ای‌جاکس چیزی نیست جز یک فکر بکر و آن هم ترکیب کردن جاوا اسکریپت و XML در قالب یک موجود نرم‌افزاری جدید.
اصطلاح Ajax را اولین بار کارشناسی از شرکت Adaptive Path به نام جسی جیمزگرت در مقاله‌ای با عنوان <ای‌جکس؛ رهیافت جدیدی در برنامه‌های تحت وب> مطرح کرد و خیلی سریع مورد استقبال گسترده برنامه نویسان وب در سراسر جهان قرارگرفت. اعتقاد عمومی این است که تاریخچه به‌کارگیری تکنیک مذکور به پیدایش نرم‌افزار Outlook WebAccess و استفاده از فرمان XMLHttpRequest که مایکروسافت ابداع کرده و در نرم‌افزار اینترنت اکسپلور به‌کار رفته است، برمی‌گردد. اما امروزه اغلب مرورگرهای مهم و شناخته‌شده (از جمله فایرفاکس) از آن پشتیبانی می‌کنند و دیگر یک فناوری محدود به اینترنت اکسپلورر نیست.
چرا Ajax این قدر اهمیت‌دارد؟
فناوری ای‌جکس جدید است و شگفت‌انگیز به‌نظر می‌رسد. ولی در حقیقت کل این شعبده بر اساس فناوری‌هایی بنا شده است که هم‌اکنون موجودند: جاوا اسکریپت و XML. هر دوی این فناوری‌ها تا حد زیادی باز هستند و منحصر به شرکت خاصی نیستند. به همین دلیل این روزها تمام محافل دنیای برنامه نویسی مملو از مقالات و تحلیل‌هایی درباره Ajax است. به عنوان نمونه میتوانید صفحه نخست سایت موسوم به <کانال شبکه برنامه نویسان سان> را بازکنید.
بیشتر این صفحه (در زمان نگارش این یادداشت) به مقالات و مطالب متنوعی درباره Ajax اختصاص یافته است. مجلات برنامه‌نویسی نیز مقالات متعددی در این زمینه منتشر کردهاند و سایتهای معروفی مانند
O" Reilly و xml.com نیز در این باره مطلب دارند.
بنابراین ظرفیت بالایی برای تبدیل ای‌جکس به یک استاندارد جهانی وجود دارد. از این رو قرار است در تاریخ سیزدهم مارس سمینار مهمی در زمینه Ajax برگزار شود. اگر همین الان به سایت ajaxseminar.com مراجعه کنید، متوجه می‌شوید که علاوه بر طراح این تکنیک، چندین برنامه‌نویس شاخص از شرکت‌های بزرگی همچون یاهو در آن شرکت خواهند داشت.
این فناوری از یک جنبه دیگر نیز اهمیت دارد. به‌دلیل عدم نیاز به بارگذاری مجدد کل یک صفحه وب، مقدار داده‌هایی که لازم است برای تکمیل یک Interaction میان کاربر و سایت مبادله شود، به شدت کاهش می‌یابد و این به معنی افزایش محسوس سرعت نرم‌افزارهای تحت وب، سهولت به‌کارگیری اینترفیس‌های مبتنی بر ای‌جکس و کاربرپسندترشدن آنها میشود. به همین دلیل این روزها اکثر پورتال‌های بزرگ (مانند یاهو) مشغول طراحی اینترفیس‌های مبتنی بر Ajax هستند.
با این همه مزایای ای‌جکس به همین موارد ختم نمی‌شود. تصور کنید وقتی در طول شبانه روز میلیاردها بار فرآیند بارگذاری مجدد صفحات وب تعاملی در شبکه اینترنت تکرار میشود، استفاده از ای‌جکس چگونه موجب آزاد شدن پهنای‌باند اینترنت و در نتیجه میلیاردها دلار صرفه‌جویی اقتصادی در این زمینه میشود و این به نوبه خود انقلابی در عرصه وب و فضای سایبر به شمار می‌رود. این تحول در شرایطی اتفاق می‌افتد که همزمان فناوری‌های اینترنت پرسرعت همچون ADSL به شدت در حال رشد هستند.
حال تصور کنید اگر فناوری ای‌جکس در مقیاس گسترده‌ای مورد استفاده نرم‌افزارهای تحت وب قرارگیرد. آنگاه افزایش سرعت کار با اینترنت چند برابر خواهد شد. چنین تحولی می‌تواند اینترنت را به کامپیوتر دوم کاربران تبدیل کند. به گونه‌ای که برای آنها اجرای یک نرم‌افزار از روی وب تفاوت محسوسی با اجرای آن از روی کامپیوتر دسکتاپ نداشته باشد. در این صورت ممکن است واقعا بخش مهمی از توان پردازشی نرم‌افزارها، چه از نوع دسکتاپ و چه از نوع تحت وب به سیستم‌های موسوم به Web Service واگذار شود. از این رو کسانی که مبتکر و مشوق ایده وب سرویس بودهاند، این روزها انگیزه تازهای برای سرعت بخشیدن به این فناوری پیدا کردهاند و تلاش می‌کنند دو فناوری ای‌جکس و وب سرویس را به‌یکدیگر پیوند دهند و راهکارهای تازهای بیافرینند.
کدام سایتها از ای‌جکس استفاده کردهاند؟
دنیای برنامه‌نویسی وب هنوز درگیر هیجانات مربوط به آشنایی با این پدیده است و در حال بررسی مشکلات تکنیکی و هضم و جذب آن در بافت برنامه‌های تحت وب می‌باشد. به همین دلیل میزان استفاده عملی از آن چندان گسترده نیست. اما چون کارایی ای‌جکس دیگر برای همه ثابت شده است، حرکت‌های بزرگی در سراسر اینترنت به سمت استفاده از این فناوری در جریان است. از جمله اینترفیس نسخه دوم Yahoo Mail که به نسخه بتا معروف است و فعلا در دسترس کاربران سرویس غیر رایگان یاهو قراردارد، از همین فناوری استفاده میکند که به زودی اینترفیس جدید در دسترس عموم قرار می‌گیرد. سرویس Gmail و Google Map نیز از این فناوری استفاده می‌کنند.
کلمات کلیدی:
مجموعه نکات کلیدی برای طراحان وب
در این مقاله به نکاتی اشاره می شود که توجه به آنها در بالا بردن کیفیت سایتهای اینترنتی نقش بسزایی دارند.
? سرعت بارگذاری (load) صفحات :
از مهمترین نکات در طراحی وب توجه به سرعت بارگذاری (load) صفحات سایت است که علی رغم این اهمیت، کمتر به آن توجه می شود. با استفاده از تکنیکهای برنامه نویسی و طراحی وب، سرعت بارگذاری صفحات را تا حد امکان افزایش دهید. دقت داشته باشید که اکثر کاربران، تحمل زیادی ندارند.
? پر رنگ کردن کلمات کلیدی :
در مقالات و متون طولانی قرار گرفته در سایت، کلمات و عبارات کلیدی را پر رنگ کنید. با این کار به کاربران اجازه می دهید بدون مطالعه ی کل مطلب، یک طرح کلی در مورد آن در ذهن خود ترسیم کند.
? استفاده از متدهای جدید :
همیشه سعی کنید از جدیدترین متدهای طراحی سایت اسفقاده کنید. بسیاری از روشهای قدیمی ساخت سایت دیگر مناسب نیست. برای مثال استفاده از فریم ها (Frames) ، اکتیوایس ها (ActiveX) ، اپلتهای جاوا (JAVA Applets) و ... اگرچه در بسیاری از مواقع جوابگوی نیازهای برنامه نویسان (طراحان) سایتها است ولی استفاده از آنها دیگر توصیه نمی شود.
? کد نویسی بدون اشتباه :
در نوشتن کدهای html از نرم افزارهای ساخته شده برای این منظور استفاده کنید. استفاده از نرم افزارهایی چون Macromedia Dreamweaver باعث کاهش تعداد خطاهای احتمالی در کدهای یاد شده می گردند.
? اعتبار سنجی سایت :
پس از کد نویسی و طراحی سایت، معتبر بودن کدهای نوشته شده را با استفاده از نرم افزارهای مربوط به آن بررسی کنید. برای مثال برای اعتبار سنجی کدهای HTML و CSS به ترتیب از نرم افزارهای آنلاین HTML-Validator و CSS-Validator استفاده نمایید.
? استفاده کمتر از فایلهای فلش :
انیمیشن های فلش بسیار جذاب و زیبا هستند ولی زیبایی آنها همیشه نمایان نمی شود. بعضی از کاربران سایت شما ممکن است به علت نصب نبودن flash player امکان مشاهده ی تمامی بخش های سایت را نداشته باشند و در این صورت در اغلب مواقع با یک کلیک از سایتتان خارج می شوند. علاوه بر این استفاده بیش از حد از این انیمیشنها عملیات شناسایی سایت توسط موتورهای جستجو را با مشکلاتی روبرو می کند.
? استفاده کمتر از تصاویر حاوی عبارات کلیدی :
در سایت خود هیچ وقت از نوشته هایی که به فرمت تصویری (عکس) ذخیره شده اند استفاده نکنید. موتورهای جستجو قابلیت استخراج این متون را ندارند.
? اطلاعات منحصر به فرد :
از میان معیارهای موفقیت یک وب سایت، داشتن مطالب و اطلاعات مفید از مهمترین این معیارها به شمار می رود. داشتن سایتی با اطلاعات منحصر به فرد بهترین برگ برنده است. لذا سعی کنید در وب سایت خود مطالب سودمند و غیر تکراری قرار دهید. منبع مطلب بودن بهتر از انبار مطالب سایتهای دیگر بودن است.
? عدم استفاده از موسیقی :
استفاده از موسیقی تنها در وب سایتهای مرتبط با علم موسیقی و شاخه های مرتبط با آن توصیه می شود.
? عدم استفاده از پنجره های popup :
استفاده از پنجره های popup نه تنها مفید نیست بلکه باعث کم شدن تعداد بازدید کنندگان سایتتان می شود. لذا از استفاده بی رویه از چنین پنجره هایی، جدا پرهیز کنید.
? عدم استفاده مستقیم از فایلهای pdf :
درصورت ارائه مقالات و موارد مشابه آن، بطور مستقیم از فایلهای pdf برای نمایش اطلاعات استفاده نکنید. به علت پایین بودن سرعت اینترنت در ایران، توصیه می شود مطالب مورد نظر خود را به صورت متون عادی (مشابه همین مقاله) سایت قرار دهید. در صورت تمایل می توانید فایل pdf مربوط به مقاله ی مورد نظر خود را به صورت جداگانه برای دریافت (download) توسط کاربران، قرار دهید.
? قالب و طرح واحد :
استفاده از قالبها و طرح های متفاوت برای قسمتهای مختلف سایت ایده جالبی نیست. در طراحی صفحات مختلف، بخشهای مشترک بین همه صفحات (مانند منوی اصلی و ...) را در محل ثابتی قرار دهید.
? سازگاری با همه مرورگرها :
اطمینان حاصل کنید که سایت شما در همه مرورگرهای معروف همچون Internet Explorer ، FireFox و ... به درستی به نمایش در می آید. همه کاربران از نرم افزار یکسانی استفاده نمی کنند.
? سازگاری با هر رزولوشن :
طراحی صفحات سایت را طوری انجام دهید که با هر رزولوشنی به درستی کار کند. برای رسیدن به این مقصود یا از مقدار دهی درصدی برای جداول استفاده کنید و یا از عرض ثابت ??? پیکسل برای جدول اصلی صفحات سایت استفاده کنید. کاربران علاقه ای به استفاده از ابزارهای scroll افقی ندارند.
? تمایز بین لینکها و متون عادی :
با استفاده از تکنیکهای طراحی، بین لینکها و متون دیگر تمایز ایجاد کنید. بدین منظور می توانید از کدهای CSS استفاده کنید.
? لینکهای صحیح :
همیشه سعی کنید از سالم بودن لینکهای موجود در وب سایتتان اطمینان حاصل کنید. وجود لینکهای خراب از نقطه ضعفهای سایت به شمار می آید.
? استفاده مناسب از رنگها :
به هنگام طراحی سایت از ترکیب رنگهای روشن استفاده کنید. رنگهای تیره خسته کننده هستند.
? توضیح برای تصاویر :
برای همه تصاویر موجود در سایت خود توضیح قرار دهید (با استفاده از مشخصه alt). بعضی مواقع به علل مختلف تصاویر استفاده شده در سایت، بارگذاری (load) نمی شوند. در این حالت بازدیدکننده سایت می تواند با خواندن توضیحات، بدون مشاهده تصویر، از موضوع آن مطلع گردد.
? انتخاب عنوان مناسب :
عناوین مناسب برای صفحات وب از مهمترین فاکتورها برای بهینه سازی نتایج جستجو در موتورهای جستجو به شمار می آید. عنوان هر صفحه را با توجه به موضوع آن صفحه تعیین کنید.
? به روز رسانی (زنده بودن سایت) :
از دیگر عوامل موفقیت یک سایت به روز رسانی آن است. برای حفظ بازدید کنندگان سایت خود سعی کنید سایت خود را به محلی متروکه تبدیل نکنید. حتی اگر مطلب مهمی برای ارائه کردن در سایت ندارید، با اضافه کردن یک خط نوشته به کاربران اطلاع می دهید که این سایت هنوز زنده است.
? عدم استفاده از علائم و عباراتی همچون "در دست ساخت" :
در صورتی که بخشی از وب سایتتان آماده نیست دلیلی بر استفاده از علائم و نوشته هایی با مضمون "در دست ساخت" وجود ندارد. اکثر کاربران با مشاهده چنین پیغامها و علائمی، تصویر نامناسبی از سایت شما در ذهن خود می سازند که از بازدید مجدد آنها از وب سایت شما جلوگیری می کند.
? ارتباط بین صفحات سایت :
اگر سایتی با بیش از یک صفحه دارید (?? درصد مواقع همینطور هست) ، آنها را طوری طراحی کنید که کاربران با حداقل تعداد کلیک بتوانند به دیگر صفحات مورد نظرشان منتقل شوند. به عبارت دیگر لینک صفحات اصلی و مرتبط را در همه صفحات سایت بگنجانید.
? ارتباط با سایتهای مرتبط :
با سایتهای مرتبط با زمینه ی فعالیت سایت خود ارتباط برقرار کنید. در چنین ارتباطاتی نتایج سودمندی پنهان است.
? امکان جستجو :
در صورت امکان قابلیت جستجو در مطالب سایت را در همه صفحات قرار دهید.
? خلاقیت داشته باشید :
کارها و ابتکارات نو در اغلب موارد نتیجه ی خوبی به دنبال دارند.
? استفاده از تجربیات دیگران :
از سایتهای مرتبط با موضوع سایت خود ایده بگیرید. اگرچه ابتکار و نوآوری بهتر است ولی استفاده از تجربیات دیگران کار اشتباهی نیست. ضمنا توجه داشته باشید که نظر شما همیشه بهترین نظر نیست.
? انتخاب مناسب قلم :
برای متون فارسی بهترین قلم (فونت) Tahoma بوده و اندازه مناسب برای آن ??pt می باشد. استفاده از متون با اندازه بزرگتر توصیه نمی شود.
کلمات کلیدی:
|
غزل سعدی را باید نمونه کامل عیارغزل فارسی محسوب داشت وازهرسه جهت زبان ومعنی وادبیات معیار فصاحت وبلاغت شمرد. زبانی ساده وبلیغ وهمه فهم دارد . کلمه وجمله در دست او حکم موم را دارد وهرچه اراده کند می سازد. اگر درغزل حافظ روابط متعدد بدیعی میان کلمات توجه را جلب می کند درشعر سعدی بی پیراگی وسادگی وحرکت طبیعی کلمات درپشت سرهم تشخص سبکی است . باید توجه داشت که شاعران مکتب آفرین بالاترازشاعران صاحب سبکند. مثلا خاقانی صاحب سبک است اما جریان مهمی را به دنبال خود نداسته است. درحالی که سعدی علاوه بر این که صاحت سبک است همواره رهبر یک جریان شعری هم بوده است ، حتی تا امروز . بعد از اوهمواره کسانی خواسته اند چون او ساده و روان و نغزبگویند وبنوسند . معمولا وقتی از غزل سخن می گوییم ،غزل او راهم به ذهن می آوریم و درحقیقت غزل او معیار غرل فارسی است و غزل های پس وپیش از او همه با غزل او (یاحافظ) سنجیده می شود. باید توجه داشت که توجهی که در دوران معاثر به عزلیات حافظ ومولانا شده است درسابق به این شدت نبوده است وسعدی فرمانروای بی منازع غزل فارسی محسوب می شد. به لحاظ سبک شناسی ، تبیین سبک شخصی اوبسیار دشوار است به این معنی که در هرشاعری می توان روی نکته های خاصی که تشخصی دارند تکیه کرد، اما دریافت راز عظمت برخی ازابیات بسیار ساده سعدی که زبانزد مردم هم است دشوار است، گاهی هیج نکته خاصی به چشم نمی خورد مگر آن که بگو ییم همین سادگی و بی پیراگی و درعین حال شیرین زبانی مشخصه اصلی سبکی اوست. نمونه یی از غزل سعدی :
شب فراق که داند که تاسحرچندست مگرکسی که به زندان عشق دربند ست
گرفتم ازغم دل راه بوستان گیرم کدام سرو به بالای دوست مانند ست؟
پیام من که رساند به یارمهرگسل که برشکستی وما راهنوزپیوندست
قسم به جان توگفتن طریق عزت نیست به خاک پای تواین هم عظیم سوگندست
که باشکستن پیمان وبرگرفتن دل هنوز دیده به دیدارت آرزومندست
بیا که برسرکویت بساط چهره ماست به خاک راه که درزیرپایت افکندست
خیال وصل توبیخ امید بنشانده ست بلای عشق تو بنیاد صبر برکندست
عجب دراین که تو مجموع وگر قیاس کنی به زیر هرخم مویت دلی پراکندست
اگر برهنه نباشی که شخص بنمایی گمان برند که پیراهنت گل آکندست
زدست رفته نه تنهامنم دراین سودا چه دست ها که ز دست تو بر خداوندست
فراق یار که پیش تو کاه برگی نیست بیا و بر دل من بین که کوه الوندست
زضعف طاقت آهم نماند وترسم خلق گمان برند که سعدی زدوست خرسندست
ازکتاب سبک شناسی شعر |
کلمات کلیدی:
|
وصف زن ایزد بانوی زیبایی در ادب فارسی دری (بخش اول) سخن نخست: وصف زن یا معشوق از کهنترین مضامین ادب فارسی دری است. این مضمون در این ادبیات، از روزگار کهن پیدایی شعر فارسی از موضوع مهم و متداول شعر آن سامان بوده است. وصف زن و توصیف زیبایی معشوق در همه آثار منظوم و منصور آن دیار جایگاه ویژه را به خود اختصاص دادهاند. به جرأت میتوان گفت که در میان سرایندگان و خوش قلمان دیار فارسی دری، توصیف جمال زن بیشتر از وصف طبیعت و مدح پادشاهان و امرا بوده است. وصف معشوق، نخست در قالبهای دو بیتی، رباعی و به صورت تشبیب و تغزل در آغاز- قصاید و سپس در همه قوالب سروده شد و بر زیبایی زیباشناختی ادب فارسی دری، دَری جدید بگشود. اما از میان قوالب مذکور، غزل در وصف معشوق جایگاه ویژه دارد. وصف زن در ادب فارسی دری به جمال باطنی و معنوی خلاصه نشد، بلکه به زیبایی ظاهری وی نیز راه گشود. این زیبایی ظاهری که اعضا و اندام معشوق را شامل میشد، عبارت بودند از ابرو، انگشت، بازو، بَر، بناگوش، دیده، خال، گونه، دهان، رخسار، خط، زلفین، زنخ، زنخدان، ساعد، ساق، طره، عذار، گیسو، لب، مژه و ... که به آراستگی تمام به توصیف در آمدهاند. در این میان الفاظ دیگری نیز در ادب فارسی دری در توصیف آمدهاند، که عضوی از اندام معشوق نیستند ولی در پیوند به اندام معشوق به کار رفتهاند؛ مانند آغوش، اندام، بالا، پیکر، تن و قد و قامت، از آغاز شعر فارسی دری که گُهرپارهی شعر زن افغانستانی کنونی و زبان فارسی دری آن سامان، رابعه بلخی، دری بگشود و خود در وصف عاشق جان باخت تا اواخر سده پنجم هجری، که هنوز عرفان و تصوف به شعر آن دیار راه نیافته بود، توصیف زن یا وصف معشوق زیبارو تنها جنبهی زمینی و ظاهری داشت. سرایندگان و توصیف کنندگان معشوق آن سامان کمتر به جنبه روحانی و ملکوتی توجه میدادند. وصف سرایندگان سده سوم و چهارم هجری، از اندام معشوق برگرفته از عناصر طبیعت است که در آن بیشتر از صور خیال تشبیه استفاده کردهاند. وصف ایزدبانوی زیبایی برای نخستین بار یا عناصر استعاره توسط منجیک ترمزی استفاده شد؛ اما بیشتر اصل بر تشبیه خیالانگیز از زیبایی اوست. شاعران سده پنجم هجری به ویژه فرخی سیستانی، عنصری بلخی و ... به دلیل ورود ترکان فرارود، غلامان و امردان بیشتر سپاهی و جنگی است؛ یعنی برای اولین توصیف اندام و زیبایی مردانه وارد زیباییشناختی وصف معشوق میگردد و معشوقان جدید بر معشوقان کهن افزوده میشود. شجاعت، بلند بالایی، وصف رزم در میدان نبرد، چابکسواری که از اوصاف مردانه است به دنیای لطیف و شاعرانهی ایزدبانوی زیبایی افزوده میشود. دلباختگیهای خیالانگیز و افسانهای محمود غزنوی به ایاز، به زیبایی این دوره را بازگو میکند. این روزگاران عاشقان و معشوقان بیشتر مردانه است و توصیف ایزدبانوی زیبایی مردانه بر وصف زنان غلبه دارد بر این اساس عنصر خیال در ادب فارسی دری آن روزگار تشبیه است و از استفاده کمتر بهره گرفته شده است. شاید دلیل این نباشد، بلکه توسعهی شعر درباری در این دوره است. مخاطب شعر درباری نیز بایست اهل جنگ، پیکار و مردانه باشد. شاید لازم بود شاعر درباری از حوزهی دلبستگیهای ممدوح خود سخن بگوید که لابد غلامان جنگجو بودهاند. شعرا در برابر اشعار مدحیشان صلههای گران از پادشاهان و امرا میگرفتند؛ تا با صلههای شان به خرید غلامان و کنیزکان مبادرت ورزند و با آنان نرد عشق ببازند. بیشتر شعرا در این روزگاران به وصف سر و صورت معشوق میپرداختند و تنها ساق پا را به آنان اضافه میکردند. اما از اوایل سده پنجم هجری با ورود تصوف به شعر فارسی دری، این شعر جان تازهای گرفت و به شدت تحول معنایی یافت. این تحول را میتوان عاشقانه خمری نامید که در آن الفاظ خراباتیان و عشاق همچون رمز و نمودگار حقایق الهی و معانی مابعدالطبیعی نمود آشکار یافت. این تحول زمینهای شد تا اندیشههای فلسفی و عرفانی وارد شعر فارسی دری شود. این الفاظ که در ان توصیف معشوق آسمانی بود، عبارت بودند از زلف، گیسو، چشم، ابرو، خدّ، خیال، لب و دندان که هر یک معنایی ضمنی و عرفانی فلسفی را با خود داشتند. این الفاظ از راه مجالس سماع وارد شعر شدند و تأثیر عمیقی بر روند شعر فارسی دری گذاشتند. دیری نپایید که به تدریج با ورود اشعار سماعی در حوزهی خراسان بزرگ خواندن اشعار عاشقانه وارد مجلس سماع شد. ابیات عاشقانه سماعی با برداشتهای عرفانی از اندام معشوق آسمانی، هنجارهای فقهی الفاظ مذکور را شکاندند و بر غنامندی ادبیات دیرپای فارسی دری کمک کردند. در سده پنجم شاعران و نیکو قلمان عارف پیشهی فارسی دری توانستند مسئله سماع اشعار عاشقانه را از راه عقلی حل کنند و در این بحث بیشتر به تحلیل روانشناختی سماع و تأثیر سماع بر دل و روان شنونده پرداختند. آنان از دو نوع سماع: درونی و بیرونی یاد میکردند که سماع الفاظ و عبارات و اشعار سماع بیرونی هستند که در ورای این سماع ادراک درونی و قلبی وجود دارند. در این روزگاران ابوسعید ابوالخیر با سرودن شعری که در وصف زلف و رخسار معشوق آورده است از نخستین کسانیاند که افکار و خیالات عارفانه را وارد شعر فارسی دری میکند: ادامه دارد...
|
کلمات کلیدی:
بیدل در واپسین سالهای اوج و اعتبار مکتب هندی می‌زیست و از لحاظ خصوصیات کلّی به این مکتب وابسته است. ولی در کنار اینها ویژگیهایی فردی نیز دارد که از دیگر هندی‌سرایان جدایش میکند.
یک شاخصة مهم بیدل، پشتوانة فکری اوست. نگرشهای عرفانی، تأملات فلسفی، آموزه‌های اخلاقی، نکات تربیتی و انتقادهای اجتماعی بسیاری در شعر او میتوان یافت، در کنار تغزّلی دلنشین که همانند تغزّل حافظ، سری در زمین دارد و سری در آسمان. مهم‌تر این که او در همة این عوالم، جدی است و از سر یک احساس واقعی شعر می‌گوید. به همین سبب بسیاری از شعرهای بیدل، سرشار است از احساس، سرزندگی و عواطف و تجربه‌های عام انسانی، به‌گونه‌ای که برای انسانهای همه اعصار، در همه پهنة جغرافیایی زبان فارسی کاربرد دارد. این تنوّع و عمق محتوایی به‌گونه‌ای است که برای بیان بسیاری از لحظات زندگی میتوان به شعر بیدل پناه برد. بیان نمادین و رمزآمیز شاعر نیز به این خاصیت افزوده است.
در کنار اینها، بیدل در عرصة هنرمندیهای صوری نیز سخت قدرتمند است. تخیّلی نیرومند و پیشرفته دارد، همراه با قدرتی شگفت در یافتن مضامین تازه و غریب. بعضی از تصویرهای شعرش چنان امروزی است که از شاعری در آن عصر بعید می‌نماید. او در رعایت تناسبهای لفظی و معنوی بسیار تواناست و به گونه‌های مختلف ایهام و تناسب رغبتی تمام دارد. گاه ریزه‌کاریها و ظرافتهایی در کار دارد که در شعر فارسی کم‌سابقه است. قافیه و ردیف‌های ابتکاری را می‌آزماید و گاه وزنهایی بلندتر از هنجار عصر خویش برمی‌گزیند.
زبان شعر بیدل برخوردار است از دایرة واژگانی وسیع و برخی ویژگیهای زبان محاورة عصر او. بعضی مهارتهای زبانی همچون تکرار، حذف و جابه‌جایی هنرمندانة اجزای جمله را در زبان او میتوان یافت، ولی مهم‌تر از همه، تعبیرهای کنایی اوست و توسعی شگفت که به حوزة معنایی واژگان می‌بخشد. به همین لحاظ، بعضی از واژگان در شعرش معنایی سیّال، هاله‌ای و فرّار دارند و تا حد معنی‌ناپذیری پیش می‌روند. این خاصیت، مه‌آلودگی دلپذیری به شعر بیدل داده است.
از میان شاعران پیشین، بیدل تا حدود زیادی وامدار صائب و دیگر سخنوران مکتب هندی است، هم در سبک و لحن و هم در بعضی مضامین که تکرار کرده‌است. از این که بگذریم، ردّ پای روشنی از خاقانی را در کار او میتوان یافت، به‌ویژه در قصایدش. در غزل نیز بعضی مشابهت‌ها میان این دو شاعر به نظر می‌رسد که از آشنایی و انس ویژة بیدل با آن دیگر شاعر دشوارسرا و دیرآشنا حکایت دارد. بیدل در غزلهایش یکی دو مورد اشاره به حافظ و سعدی نیز دارد و بعضی غزلهای آنان را استقبال کرده است، ولی نمی‌توان او را در مدار این دو شاعر دانست. بیدل هر چند به وام‌گیری از مولانا تصریح نمی‌کند، شعر و شخصیتش تا حدودی به او شباهت می‌رساند و شاید نزدیک‌ترین شاعر مکتب هندی به مولاناست، هم از لحاظ گرایش عرفانی و هم به سبب سرایش بعضی غزلهای با حس‌ّ و حال و متفاوت با غزل آن عصر. البته یادآوری میکنیم که مقایسة ما به نسبت دیگر شاعران آن دوره است، وگرنه مقام والای خداوندگار بلخ این اجازه را نمی‌دهد که بدیلی مطلق برایش بتراشیم.
بیدل در افغانستان، آسیای میانه و هندوستان شهرتی تمام داشته است و دارد. ولی در ایران حدود سیصد سال مهجور و گمنام ماند، تا این که به همّت بعضی شاعران و پژوهشگران عصر حاضر به شکلی تقریباً ناگهانی از محاق گمنامی بدر آمد و همانند گوهری گمشده که بازیافته میشود، چشمها را به سوی خود کشید. از آن پس، کتابهای بسیاری در این کشور از آثار او و دربارة او چاپ شده است که در کتابنامة اثر حاضر بدانها اشاره کرده‌ایم.
ولی شعر بیدل خالی از مسامحه‌های لفظی و نارساییهای بیانی و تصویری هم نیست. گاهی در آن نوعی تزاحم تصویر، ارتباطهای غریب و پیچیده میان عناصر و گرایش شدید به مضمون‌سازی دیده میشود که شماری از بیتها و غزلها را نامطبوع ساخته است. این شعر البته دایرة محتوایی وسیعی دارد، ولی حدود هشتاد هزار بیت سرودن و همواره سخن تازه گفتن، از چه شاعری بر می‌آید؟ به همین لحاظ، تشابه و تکرار مضامین و یا حتی ارائة یک مضمون در چند لباس در کار او بسیار است.
سخن بیدل به دشواریابی شهرت یافته است و این ادعا هر چند در بارة شماری از آثار او مصداق تمام می‌یابد، در مورد بسیاری از شعرهای شفّاف و عاطفی او صادق نیست. بخشی از ابهام شعر بیدل، حاصل تأملات و تفکرات عمیق اوست; بخشی دیگر حاصل مضامین ابتکاری و نازک‌خیالیها; بخشی دیگر به دلیل نارساییهای زبانی و ترکیب‌سازیهای خاص و بالاخره بخشی هم براثر غلطهای بی‌شمار استنساخی و تایپی دیوانش. ولی یک عامل اصلی این دشواریابی، ناآشنایی شعرخوانان این عصر با نظام بلاغی مکتب هندی و لحن و زبان بیدل است و این البته با انس گرفتن با این شاعر، برطرف میشود. در مجموع اطلاق غموض و ابهام بر همه شعرهای بیدل سخنی است ناآگاهانه و غلطی است مشهور که زبان به زبان تکرار و تکثیر شده است.
شعر بیدل، مانند شعر همه سخنوران پُرکار، فراز و فرود دارد. شاعر خود بدین صفت معترف است و باری در غزلی افت و خیز کارش را با بیانی زیبا ترسیم و توجیه کرده است:
مگو این نسخه طور معنی یکدست کم دارد
تو خارج‌نغمه‌ای، ساز سخن صد زیر و بم دارد
صلای عام می‌آید به گوش از سازِ این محفل
قدح بهر گدا چیده است و جام از بهر جم دارد
ادب هرجا معیّن کرده نُزل خدمت پیران
رعایت‌کردگان رغبت اطفال هم دارد
خم ابرو، شکست زلف نیز آرایش است اینجا
نه‌تنها حسن، قامت را به رعنایی علم دارد...
ولی برای خوانندة کم‌فرصت شعر امروز، مجال خواندن حدود سه هزار غزل با این زیر و بم و فراز و فرود میسّر نیست. از سویی دیگر بسیاری از غزلهای بیدل به نوعی مشابه هم‌اند و گاه حتی در حدّ وزن و قافیه و تکرار بعضی مضامین. با این وصف، ضرورت گزینش و تلخیص دیوان بیدل، از دیرباز احساس می‌شده و بنا بر همین ضرورت، گزیده‌های متعددی از دیوانش تدوین شده است.
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
