غول خفته ای در کهکشان ما
مرکز کهکشان ما – راه شیری - واقعا ساکت و آرام است. درحالی که بسیاری از کهکشانها ها دارای سیاهچاله ای فعال در مرکز خود هستند که پرتوهای قوی الکترو مغناطیس تابش می کنند و یا جتهای پر انرژی ماده از آنها به بیرون فوران می کند. ولی گویا سیاهچاله ی خاموش مرکز کهکشان ما نیز دارد خود را تکان می دهد!
300 سال پیش، با یک فوران بزرگ، سیاهچالهی مرکزی کهکشان راه شیری از خواب بیدار شد. این امر نشان میدهد که این سیاهچاله هماکنون در دوران کم فعالیت خود به سر می برد.
چرا سیاهچاله مرکزی کهکشان ما اینچنین آرام است؟ دانشمندان دریافتهاند که این سیاهچاله در گذشته فعالتر بوده است و شاید اکنون بعد از یک فوران بزرگ در دوران آرامش به سر میبرد.
دادههایی که از سال 1994 تا سال 2005 جمعآوری شدهاست، نشان میدهند که ابرهای گازی نزدیک سیاهچاله مرکزی در واکنش به تشعشع پرتو X که از محیط بیرون سیاهچاله میتابد به سرعت تابناک و سپس خاموش میشوند. وقتی گاز با حرکت مارپیچی به درون سیاهچاله فرو میریزد، دمای آن تا میلیونها درجه زیاد میشود و شروع به تابش پرتو X میکند. هر قدر ماده بیشتری اطراف سیاهچاله باشد تشعشع پرتو X شدیدتر است.
300 سال طول میکشد تا پرتو X فاصله بین سیاهچالهی مرکزی کهکشان، (*Sagittarius A)، و ابر بزرگی که سیاهچاله را احاطه کرده است، ( Sagittarius B2)، را طی کند و موجب واکنش ابر شود. هنگامی که پرتو X به ابر میرسد به اتمهای آهن برخورد کرده و الکترونهای نزدیک هسته را برانگیخته میکند. با بازگشت الکترونها به مدارهای اولیه، اتمها پرتو X تابش میکنند و ابر روشن میشود. این روشنایی به معنی تابش نور است. با عبور پالس پرتو X ابر دوباره به روشنایی اولیه خود باز میگردد.
در Sagittarius B2 منطقه ای به وسعت تنها 10 سال نوری وجود دارد که ظرف پنج سال روشنایی آن به طور قابل ملاحظهای زیاد شده است. دانشمندان با تجزیه خط طیفی پرتو X آهن دریافتهاند که ذرات زیراتمی نمیتوانند مسبب این تابش باشند. بنابراین، احتمالا سیاهچاله 300 سال پیش فوران عظیمی داشته است. مرکز کهکشان 26000 سال نوری از زمین فاصله دارد و این به این معنا است که ما وقایعی را میبینیم که 26000 سال قبل اتفاق افتادهاند.
سال گذشته ستاره شناسان با استفاده از مشاهدات چاندرا از انعکاس پرتو X نشان دادند که این سیاهچاله، 50 سال پیش فروان عظیمی از پرتو X داشته است. فوران 300 سال پیش در مقایسه، 10 برابر روشنتر از فوران 50 سال پیش بوده است. در آن هنگام این جرم یک میلیون بار درخشندهتر بوده است.
دانشمندان هنوز نمیدانند چرا فعالیت *Sagittarius A اینطور زیاد تغییر میکند. یکی از احتمالات مطرح شده این است که انفجار یک ابرنواختر نزدیک به سیاهچاله در چند قرن پیش، باعث فرستاده شدن گاز به سمت آن شده است و فرو رفتن داخل سیاهچاله و ایجاد یک فورانِ موقتی قدرتمند، سیاهچاله را از خواب بیدار کرده است. با این حال، انرژی تابیده شده از اطراف سیاهچالهی مذکور، هزاران میلیون بار ضعیفتر از سیاهچالههای مرکزی سایر کهکشانها است. اینکه چرا *Sagittarius A با جرمی بیش از چهار میلیون برابر خورشید بسیار آرام است، همچنان به صورت یک راز باقی مانده است.
بنقل از:
http://nojumnews.com/ - معصومه اسکندری
تصاویر و توضیحات افزوده:
واحد نجوم تبیان
کلمات کلیدی:
تصاویر حیرت انگیز تلسکوپ هابل از برخورد کهکشانها
زمانی که دو کهکشان غول پیکر که هر یک شامل میلیاردها ستاره است، با هم برخورد می کنند، نمایی بسیار هیجان انگیز و حیرت آور تشکیل می شود. البته برخورد دو کهکشان میلیونها سال طول می کشد و ما تنها می توانیم مراحل مختلف برخورد را در میان جفت ها مختلف ببینیم.
برخوردهای کهکشانی شگفت انگیز و زیبا هستند. امروز در جشن 18 سالگی پرتاب تلسکوپ فضایی هابل، مجموعهی 59 تصویر هابل از برخوردهای کهکشانی منتشر شد.
در کتابهای ستارهشناسی، اغلب، کهکشانها به صورت جزیرههایی آرام از ستارگان نشان داده میشوند، اما همیشه اینطور نیست. روی دیگر سکه زمانی دیده میشود که دو کهکشان با هم برخورد کنند. در برخورد کهکشانها، به دلیل فاصلهی بسیار زیاد ، معمولا ستارگان با هم برخورد نمیکنند اما به دلیل گرانش بسیار زیاد کهکشانها، معمولا تغییر شکل زیادی در ظاهر دو کهکشان رخ میدهد، ستارگان بسیاری از مدارهای خود خارج میشوند و گازهای میان ستارهای متلاطم میشوند.
پس از برخورد، ممکن است کهکشانها با هم ادغام شوند یا بار دیگر از هم جدا شوند. همانند دو دستهی بزرگ از زنبورها که از درون یکدیگر عبور میکنند. اما به دلیل فعال شدن مناطق ستارهسازی، معمولا پس از این برخوردها فرآیند ستاره سازی کهکشانها شتاب میگیرد و میتواند به 100 برابر مقدار اولیه خود برسد. البته مدت زمان این برخوردها میتواند صدها میلیون سال به طول انجامد.
بیشتر این عکسها حاصل کار پروژهی GOALS است. در این پروژه تلسکوپهای فضایی هابل، چاندرا و اسپیتزر برای یافتن کهکشانهایی که در ناحیهی فروسرخ درخشان هستند، با هم همکاری میکنند.
برای مشاهده ی تمامی این
59 برخورد کهکشانی به اینجا مراجعه کنید.مکانیزم برخورد و تغییر شکل کهکشانها را در حین برخورد،
در این فیلم ببینید.
منابع:
http://www.spacetelescope.org http://www.skyandtelescope.com/ http://www.universetoday.com/ http://nojumnews.com/
کلمات کلیدی:
سردترین و تاریک ترین کوتوله ی قهوه ای کشف شد!
سردترین ستاره ی کوتوله ی قهوه ای با دمای سطحی 623 درجه ی کلوین (یعنی فقط 350 درجه سانتی گراد) کشف شد. (من شک دارم که اصلا بتوان به این ستاره گفت!) این دما را مقایسه کنید با دمای سطحی خورشید که تقربا 6000 درجه ی کلوین است. می بینید که این «ستاره» ی کوتوله ی سنگین وزن یک مورد نادر است. چنین ستاره ای به اندازه ی یک ابرنواختر جذاب یا به اندازه ی یک ستاره ی نوترونی عجیب و غریب نیست! بلکه در واقع یک کوتوله ی قهوه ای توده ای است کم اهمیت که در طبقه ی بین ستارگان و سیارات قرار دارد.
اینها ستارگان ناقصی هستند که نتوانستند جرم کافی برای تشکیل یک ستاره را برای خود دست و پا کنند. این کشف جدید می تواند نشان دهد که اینها چگونه سرد می شوند.
کوتوله های قهوه ای در میان سیارات پر جرم و ستارگان کوچک قرار می گیرد. این ستارگان جرمی بیشتر از 80 برابر جرم سیاره مشتری دارند، ولی آنقدر پر جرم نیستند که بتوانند واکنشهای همجوشی هسته ای را در مرکز خود به راه بیاندازند. به هرحال گرمای تولید شده در مرکز به علت فشار گازها، از طریق همرفت به سطح آنها می رسد. اگر جرم سیاره ای مثل مشتری را افزایش دهیم آهسته آهسته به حوزه ی کوتوله های قهوه ای وارد می شویم، ولی هنوز مرز بین کوتوله های قهوه ای و سیارات پرجرم دقیقا مشخص نیست. شاید این کشف جدید به دانشمندان در یافتن راه حلی مناسب کمک کند.
ستاره شناسان با استفاده از ابزارهای مشاهده ی فروسرخ ( تلسکوپهای جمینی شمالی و رصدخانه ی جنوبی اروپایی در شیلی)، چنین کوتوله ی قهوه ای را کشف کردند. این جرم، همسایه ی آسمانی ما محسوب می شود چرا که بیش از 40 سال نوری با ما فاصله ندارد. نام این کوتوله ی قهوه ای، « CFBDS0059» است. دمای سطحی این ستاره تقریبا برابر سطح عطارد است. پس این ستاره واقعا بسیار سرد محسوب می شود. در حالی که دمای سطحی سردترین غول های سرخ 2000 درجه ی کلوین است. به خاطر دمای پایینش، نمی تواند در نور مرئی تابش کند و تنها در طول موج فروسرخ نزدیک می تابد، در نتیجه تنها بوسیله ی ابزارآلات رصدی مخصوص قابل رؤیت است. CFBDS0059 بسیار کوچک است و تنها 15 تا 30 برابر سیاره ی مشتری جرم دارد: دقیقا در پایین ترین مرز یک کوتوله ی قهوه ای.
ولی چگونه دانشمندان می توانند مطمئن باشند که یک کوتوله ی قهوه ای از این نوع کشف کرده اند. همه چیز برمی گردد به دمای سطحی پایین این جرم: دمای این نوع کوتوله ی قهوه ای به قدری کم است که در جَوَش بخار آمونیاک می تواند تولید کند. در نتیجه با استفاده از طیف نمایی می توان نشانه های خطوط جذبی آمونیاک را به وجود این مولوکول در جو یک کوتوله ی قهوه ای نسبت داد.
منبع:
ترجمه و توضیحات:
کلمات کلیدی:
سیاهچاله سیر نشدنی و آخرین فریاد یک ستاره
دانشمندان موسسه فیزیک فرا زمینی ماکس پلانک آلمان با استفاده از داده های دریافتی از تلسکوپ دیجیتالی آخرین جیغ مرگ یک ستاره در حال بلعیده شدن را ردیابی کردند.
در یک کهکشان دور دست ، یک ستاره که در اطراف یک سیاهچاله غول آسا چرخش می کرد با سرگردان شدن به سوی این هیولا خیلی به آن نزدیک شد. نتیجه این سرگردانی از هم پاشیده شدن ستاره بود. اما این ستاره قبل از بلعیده شدن آخرین فریاد خود را بصورت فورانی از نور گسیل کرد و این فریاد به آرامی در پهنه کهکشان طنین انداخت. ستاره شناسان این فریاد ضعیف را دریافت و با استفاده از آن هسته کهکشانی که فریاد از آن منشا گرفته بود را نقشه برداری کردند.
اصلا نباید تصور کرد که این سناریو بخشی از یک رمان علمی تخیلی است. گروهی از ستاره شناسان با استفاده از رصدهای دقیق تلسکوپ "نقشه برداری دیجیتالی آسمان (SDSS) " این واقعه نادر و دراماتیک را کشف کردند که جزئیات مربوط به آن در نسخه ماه مه (اردیبهشت) Astrophysical Journal Letters بچاپ رسیده است.
این گروه هنوز در حال رصد این "پژواک نور" هستند و برای نخستین بار یکی از این اتفاقات را می توان با جزئیات کامل مشاهده کرد. این تحقیق می تواند به دانشمندان کمک کند تا مناطق مختلف کهکشان را مورد کاوش قرار دهند.
در حال حاضر این "پژواک نور" در میان کهکشان SDSSJ0952+2143 جریان دارد. این ستاره نگون بخت که در اطراف سیاهچاله می چرخید توسط یک ستاره دیگر که با آن بر هم کنش داشت به خارج از مسیر چرخش خود "هل" داده شد. سپس به سمت هیولا سرگردان و در نتیجه جاذبه سیاهچاله از هم پاشیده شد. اما قبل از اینکه مواد ستاره ای به درون صفحه تجمع کشیده شوند ، این مواد یک انفجار از پرتو ی پر انرژی را ایجاد کردند.
سرپرست این گروه می گوید" این انتشار ناگهانی نور مانند انداختن "چوب خشک" بر روی آتش زیر خاکستر است. تصور کنید که یک آتش تقریبا خاموش است و بنابراین نور زیادی در اطراف آن نیست و شما نمی توانید پیرامون خودتان را تشخیص بدهید. این تصویر مانند هسته یک کهکشان معمولی است. اگر شما مقداری چوب بر روی آتش بریزید خیلی زود روشن می شود و می توانید محیط را بخوبی ببینید. به همین شکل ، ما هم یک ستاره را مشاهده کردیم که به درون سیاهچاله انداخته شد : مانند انداختن یک تکه چوب بر روی آتش.
درست مانند آتش که افراد دورتادور آن و درختهای زمینه را روشن می کند ، این انفجار به مناطقی از این کهکشان برخورد و آنها را روشن کرد. اما وسعت کهکشان باعث تاثیر "تاخیر زمان" شد. بدین معنی که نور به زمان زیادی نیاز دارد تا از میان هسته کهکشان طی کند. و زمانیکه نور به ناحیه خاصی از کهکشان می رسد ، گاز آن ناحیه بصورت موقت ولی با روشنائی زیاد می درخشد و دوباره کم رنگ و خاموش می شود.
تصور می شود نوری که این گروه از دانشمندان در حال دنبال کردن آن هستند در سال 2004 شروع شده باشد یعنی زمانیکه تلسکوپ SDSS بطور روزمره در حال تصویربرداری و قرائت طیفهائی از پرتوهای این کهکشان و هزاران کهکشان دیگر بود.
فرشید کریمی
کلمات کلیدی:
کهکشانهای فشرده!
ستارهشناسان تصاویر کهکشانهای شگفت انگیز جوانی را دریافت کردهاند که با وسعت تنها 5000 سال نوری، معادل 200 میلیارد برابر خورشید جرم دارند.
این مجموعه شامل نه کهکشان است که هر کدام قسمتی از وسعت یک کهکشان رشد یافته امروزی را پوشش میدهند اما به اندازه کل آن ستاره دارند. نسبت ابعاد و جرم این کهکشانها مثل این است که نوزادی با 50 سانتیمتر قد، 80 کیلوگرم وزن داشته باشد!
ما این کهکشانها را آنگونه میبینیم که 11 میلیارد سال پیش بودهاند، هنگامی که جهان تنها سه میلیارد سال عمر داشت. به گفته دانشمندان نخستین بار است که در این فاصله کهکشانهایی چنین فشرده دیده میشوند. این کهکشانها در طی 11 میلیارد سالی که نورشان به زمین رسیده است، تغییرات زیادی کردهاند، بایستی پنج برابر بزرگتر شده باشند و اگر با کهکشانهای دیگر برخورد کرده باشند، حتی بزرگتر.
تصاویر این کهکشانها با دوربین فروسرخ نزدیک و طیف سنج تلسکوپ فضایی هابل برداشته شده و با استفاده از یک لیزر قوی اثرات جو زمین از روی آنها حذف شده است. تعیین اندازه این کهکشانها به دلیل کوچکی و دوری زیاد با محدودیت همراه است.
ستارههای این کهکشانها کوچکند و عمرشان نیم میلیارد تا یک میلیارد است. ستارههای سنگینتر قبلا با انفجار به تپاختر تبدیل شدهاند.
این کهکشانهای کوچک و چگال چگونه شکل گرفتهاند؟ پاسخ به درستی مشخص نیست. یکی از احتمالات مطرح شده، واکنش میان ماده تاریک و گاز هیدروژن در جهان در حال شکلگیری است. اندکی پس از مهبانگ، جهان میدان متغیری از ماده تاریک بود. در این زمان گاز هیدروژن در حبابهایی از ماده تاریک به دام افتاد و با چرخش سریع آن در گرداب گرانشی ماده تاریک، ستارهسازی با آهنگ بالایی آغاز شد. ماده تاریک نوعی ماده غیر قابل مشاهده است که بیشتر جرم جهان را تشکیل میدهد.
ستارهشناسان بر اساس جرم کهکشانها که از روی رنگشان برآورد میشود، دریافتند که ستارهها در این کهکشانها با سرعت حدود 400 تا 500 کیلومتر بر ثانیه به گرد مرکز کهکشان میچرخند. در کهکشانهای امروزی ستارهها بزرگترند و کندتر از ستارههای کهکشانهای چگال، با نصف سرعت آنها، حرکت میکنند.
اگرچه این کهکشانها نسبت به اندازهشان جرم زیادی دارند، اما هنوز در مقایسه با کهکشان راه شیری جرمشان کم است. کهکشانهای پرجرمی مانند راه شیری هم در گذشته بسیار کوچک بودهاند. به نظر میرسد همه کهکشانها گذشته متفاوتی داشتهاند. کهکشانهایی که امروزه جزو بزرگترینها هستند احتمالا در 11 میلیارد سال پیش کهکشانهای فوق چگالی بودهاند که جرم نیمی از مجموعه کهکشانهای چگال کشف شده را داشتهاند
بنقل از:
http://nojumnews.com/ - معصومه اسکندری
کلمات کلیدی:
دمای اولیه ی عالم چقدر بوده است؟!
ما نمی توانیم در زمان به عقب برگردیم و دماسنجی را در دوران ابتدایی جهان نصب کنیم، اما اخترشناسان روش بهتر و غیر مستقیمی را برای اندازه گیری دمای عالم در 11 میلیارد سال پیش یافتند.دمای اولیه عالم در آن زمان یعنی پس از انفجار بزرگ و بعد از شکل گیری عالم، بسیار سرد و معادل 9 کلوین (264- درجه سانتی گراد) بوده است اما با این حال گرمای بیشتری نسبت به زمان حال داشته است، دمای عالم اکنون کمتر از 3 کلوین (270- درجه سانتی گراد) است.
برخی از سردترین اجرام در عالم ابرهای گازیی هستند که فضای میان ستاره ای و کهکشانی را پر کرده اند. اما باز هم این اجرام گرم تر از صفر مطلق یا صفر کلوین هستند و این بدان دلیل است که آنها با تابش باقی مانده از دوران اولیه جهان گرم می شوند.
آنچه که تابش زمینه کیهانی نام دارد، همان تابشی است که پلاسماهای موجود در عالم از خود ساطع می کنند، این تابش از 380000 سال بعد از انفجار بزرگ در محیطی از عالم با فاصله 13.7 میلیارد سال نوری از ما، شروع به پرتوافشانی کرد.
اما همانگونه که عالم انبساط می یافت، به طول موج این تابش ها افزوره می شد و انرژی آنها کمتر می گشت و این بدین سبب بود که تابش زمینه کیهانی از جنس امواج الکترومغناطیس است. همراه با این دو رخداد دمای تابش نیز کمتر شد تا به دمای کنونی یعنی 2.7 کلوین رسید.
اکنون گروهی از اخترشناسان هندی دمای این تابش را در 11 میلیارد سال پیش یعنی زمانی که عالم تنها 5 میلیارد سال عمر داشته است، اندازه گرفته اند.
روش غیر مستقیم
آن ها دمای تابش زمینه کیهانی را معادل 9.15 کلوین با اختلاف عددی 0.7 کلوین اندازه گیری کردند که این رقم بسیار نزدیک به 9.3 کلوین است که نظریه انفجار بزرگ آن را پیش بینی می کند.
اخترشناسان با روشی کاملا غیرمستقیم به حاصل نهایی رسیدند. در حقیقت آنها دمای گاز کربن مونواکسید را در کهکشانی با فاصله 11 میلیارد سال نوری اندازه گرفتند. این گاز به سبب قرار گیری در مقابل نور یک اختروش (کوازار) آشکار شد.
این گروه اخترشناسی به وسیله آرایه تلسکوپ VLT طول موج های جذبی گاز کربن مونواکسید را اندازه گیری کردند. آثار طول موج ها وابسته دمای گاز کهکشان بود و این دما همان چیزی است که از تابش زمینه کیهانی حاصل می شود
ایلیا تیموری
بنقل از:
کلمات کلیدی:
جستجوگر حیات به مریخ می رسد!
مریخ نشین فونیکس بامداد دوشنبه بر سطح مریخ فرود می آید و در صورت موفق بودن این فرود، ششمین مریخ نشین موفق بر سطح این سیاره جا خوش می کند.
فونیکس، 13 مرداد 1386، برای جستجوی محیط مناسب حیات ریزاندامگانی (میکروبی) در مریخ و تحقیق تاریخچه آب در آنجا به سوی مریخ اعزام شد. این مریخ نشین حوالی ساعت 4 بامداد دوشنبه ششم ماه خرداد بر خاک مریخ فرود خواهد آمد.
این کاوشگر بدون سرنشین، فصلی جدید در برنامه های جستجوی حیات فرازمینی در نقاط دیگر منظومه ی شمسی می باشد. جستجوی آثار حیات میکروسکوپی در حال یا گذشته ی مریخ همیشه از هیجان انگیزترین برنامه های تحقیقاتی بشر بوده است.
مریخ نشین فونیکس در نقطه ای از ناحیه دره گرین (Green Valley) از شمالگان مریخ خواهد نشست. این نقطه قسمتی از منطقه بیضی وار احتمالی فرود در ابعاد 100 کیلومتر در 20 کیلومتر خواهد بود. منطقه دره گرین یکی از مناطق مملو از یخ آب در مریخ است.
سه مدارگرد سریع السیر مریخ، ادیسه مریخ و اکتشافی مریخ برای تحلیل فرود فونیکس به پیشواز ورود آن به جو مریخ می روند و سیگنالهای فرود از سوی مدارگرد ادیسه به زمین بازپخش می شود. دو مدارگرد دیگر سیگنال فرود را برای تحلیلهای بعدی فقط ضبط می کنند.
پس از فرود، فونیکس با استفاده از ابزارهای خود به کاوش محل فرود خود می پردازد. فونیکس به بازوی متحرک روباتی و دوربین متصل به آن، ایستگاه هواشناسی، دوربین تصویربرداری استریو از سطح، تحلیلگر حرارتی گاز، تحلیلگر میکروسکوپی، الکتروشیمیایی و رسانایی مجهز است.
عمر این مریخ نشین 90 روز مریخی (حدود 92.5 روز زمینی) خواهد بود. در صورت موفق بودن نشست و ارسال داده این مریخ نشین، احتمال تمدید ماموریت آن در صورت جان سالم به در بردن از شرایط سخت زمستان شمالگانی می رود.
همراه این مریخ نشین یک حلقه دی وی دی فونیکس ارسال شده که در آن نظرات و دیدگاه های کارل ساگان و آرتور سی کلارک خطاب به مسافران آینده مریخ و مجموعه ای از آثار فرهنگی ارزشمند درباره مریخ قرار داده شده است. این دی وی دی کاری از انجمن علوم سیاره ای است.
محمدجواد ترابی
بنقل از:
از این به بعد اخبار این کاوشگر را در سایت تبیان پی خواهیم گرفت.
مطلب مرتبط:
آیا فونیکس آثاری از حیات در مریخ خواهد یافت؟
کلمات کلیدی:
آیا در مریخ حیات پیدا خواهد شد؟
همانطور که در این مقاله خواندید مریخ نشین «فونیکس» دوشنبه صبح، روی مریخ فرود آمد. این مریخ نشین قرار است بدنبال آثار موجودات زنده ی میکروسکوپی بگردد.
آیا فکر می کنید که آنجا حیات پیدا شود؟ فکر می کنید فونیکس شواهدی برای وجود حیات در مریخ خواهد یافت؟
اگر در مریخ آثاری از حیات ساده یافت شود به خبری مهم و بزرگ در تمام رسانه های خبری تبدیل خواهد شد. اگر این اتفاق بیافتد، آیا امکان دارد این حیات از زمین به آنجا رفته باشد؟ یا از جای دیگری از فضا؟ آیا ارتباطی با آن شهابسنگی که شاید نشانه هایی از حیات مریخی داشت، دارد؟
بعضی اخترشناسان وجود حیات را در سیارات دیگر بسیار محتمل می دانند. ایشان در مناطق بسیار دورافتاده ی زمین حیات را یافته اند، پس در مریخ یا دیگر سیارات هم احتمال کم نیست.
بسیاری ستاره شناسان یک عمر در رؤیای وجود حیات در مریخ تحقیق کرده اند. حالا زمان آن رسیده است که نتایج تحقیقات مختلف بشر در زمینه ی وجود حیات فرازمینی به ثمر برسد...
با اندکی تأمل می توان فهمید که این پدید یعنی یافتن کوچکترین نشانه های اطمینان بخش از وجود حیات در روی مریخ در حال حاضر یا گذشته های دور، شاید بزرگترین خبر علمی و نجومی در دهه های گذشته باشد. خبری که توجه تمامی انسانهای اهل علم و حتی غیرعلم دوستان را به سمت خود جمع خواهد کرد. پس منتظر باشیم ببینیم، فونیکس برای ما چه دستاورهایی به ارمغان خواهد آورد.
منبع:
ترجمه و توضیحات:
ا.م.گمینی
مطلب مرتبط:
کلمات کلیدی:
نمای حیرت انگیز راه شیری از دید تلسکوپ فضایی اسپیتزر
این تصویری است که در طول موج فروسرخ توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر از صفحه کهکشان راه شیری تهیه شده است: نگاهی که به سختی در یک تصویر جای میگیرد.
در حقیقت، بیش از 800000 فریم از اطلاعات دوربینهای اسپیتزر به صورت تکه تکه در کنار هم گرد آمدهاند و اکنون این تصویر عظیم موزائیکی را از صفحه کهکشان پدید آوردهاند. دقیقترین تصویری که تاکنون در طول موج فروسرخ از کهکشان ما ثبت شده است. تصویر کامل موزائیکی 120 درجه پهنا دارد. رشتههایی که با رنگ سبز کاذب برجسته شدهاند، مولکولهای پیچیدهی هیدروکربن پلیسایکلیک آروماتیک(PHAs) هستند. این مولکولها در زمین بسیار معمولی هستند و در دودهی حاصل از احتراق ناقص تولید میشوند. PHAs ها در مناطقی که ستارهها شکل میگیرند یافت میشوند و با ذرات غبار قرمز رنگ گرافیتی همراه هستند.
بنقل از:
کلمات کلیدی:
سردترین جای جهان
سردترین جای جهان نه در قطب شمال است و نه در قله کوه اورست. سردترین جای شناختهشده جهان، درون سحابی بومرنگ (Boomerang nebula) قرار دارد. این سحابی در صورت فلکی قنطورس، در فاصله 5000 سال نوری از کره زمین قرارگرفته است و از نوع سحابیهای سیارهنما (planetary nebulae) است.
سحابیهای سیارهنما در اطراف یک ستاره درخشان مرکزی تشکیل میشوند، هنگامی که این ستاره در مراحل انتهایی زندگیش از خود گاز بیرون میدهد. سحابی بومرنگ یکی از عجیبترین مکانهای جهان است. ساهایی و نیمان، دو ستاره شناس در سال 1995 با استفاده از تلسکوپ 15 متری Swedish ESO Submillimetre (تصویر پایین) در شیلی نشان دادند که این سحابی سردترین مکان جهان است که تابحال کشف شده است.
این سحابی با درجه حرارت منهای 272 درجه سانتیگراد،تنها یک درجه گرمتر از صفر مطلق (پایین ترین حد برای همه درجه حرارتها) است. حتی تابش زمینه ی کیهانی ( با دمای منهای 270 درجه) ناشی از مهبانگ گرمتر از این سحابی است. این تنها شی ء یافتشده است که درجه حرارتی پایینتر از تابش زمینه ی دارد.
به نظر میرسد که شکل کلی پاپیونمانند بومرنگ بوسیله وزشی بسیار شدید، با سرعتی حدود 310000 متر در ساعت به وجود آمده باشد که گاز به شدت سرد را از ستاره مرکزی در حال مرگ به خارج میراند. به گفته ستارهشناسان این ستاره 1500 سال است که به اندازه یک هزارم جرم خورشید در هر سال ماده از دست میدهد.این مقدار 10 تا 100 بار بیشتر از سایر اجرام مشابه است.
گسترش سریع سحابی باعث شده است که این سحابی به یکی از سردترین مکانهای شناختهشده جهان بدل شود. گازی که با سرعت به بیرون جریان دارد، یک حباب نزدیک به خلا ایجاد میکند که فوقالعاده سرد است.
منبع:
همشهری آنلاین
مطلب مرتبط:
گالری تصاویر زیبا از سحابی های سیاره نما
کلمات کلیدی: