گفتمان فلسفی اسلام و غرب

بر اساسِ وعد? پیشین و پس از دوسال انتظار، کتاب جدید دکتر سید حسن اخلاق برای علاقمندان به فرهنگ و تفکر فلسفی  از چاپ بر آمده به بازار رسید. "گفتمان فلسفی اسلام وغرب" عنوان دومین کتاب این محقق برجست? کشور  می باشد که توسط انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی (با نام جدیدِ جامعه المصطفی العالمیه)  در قطع رقعی ، 250 صفحه و  با تیراژ 2000 عدد به نشر رسیده است. سال گذشته کتاب "از مولانا  تا نیچه"  از نگارنده به بازار آمد که مورد استقبال قرار گرفت.

     چنان که از عنوان کتاب بر می آید موضوع آن، فلسفه تطبیقی(Comparative Philosophy) است و دیدگاههای فیلسوفانِ نامدار مسلمان و غربی در پنج موضوع به تفصیل کاویده شده است. این موضوعات با دقت خاصی و بگونه ای بر گزیده شده اند که هم مسائل دیرپا و بسیار مهم فلسفه را نشان دهند و هم تازه گی و به روز بودن را داشته باشند. نویسنده در پنج مقاله با عناوین ذیل کوشیده تا به بررسی تطبیقی بپردازد:

1)      وجود در فلسفه های ملاصدرا و هایدگر

2)      زمان در اندیش? ملا صدرا و برگسون

3)      نگاهی به اصل علیت در فلسفه های غرب و اسلامی

4)      برهان های فلسفی اثبات وجود خداوند در فلسفه های غرب و اسلامی

5)      فلسفه اسلامی و معناداری زبان دین

     به نظر می رسد با توجه به نوپابودنِ فلسف? تطبیقی، علیرغم نشر کتبی چند در این ساحه، ولی بررسی تطبیقی و مفصلِ موضوعاتِ فلسفیِ مهم ِ فوق برای اولین بار در یک مجموعه توسط متفکری مسلمان در این کتاب، صورت می گیرد. هرچند رویکردِ صدرایی (حمکت متعالیه)، به نحو بارزی در این کتاب، در قرائتِ از فلسف? اسلامی، دیده می شود ولی در بخش های سوم وچهارم، نگاه مشائی نیز جایگاه خود را  می یابند و فارابی، ابن سینا و ابن رشد به فلسفیدن می پردازند. از آنسو در  قرائت غربیِ فلسفه، هرچند از ارسطو و افلاطون هم سخن می رود ولی سهم اصلی پژوهش به فیلسوفان جدید و معاصر غرب چون دکارت، هیوم، کانت،  هیدگر، راسل ،ویتگنشتاین، فلو و جان هیک تعلق دارد.

نگارنده تلاش ورزیده تا از داوری ارزشی احتراز جسته و در مسائل مورد نظر، به تطبیق مبانی، متد و دلایل دو سنّت فلسفی اسلامی و غربی در مسائل مطرح بپردازد و ارزیابی و گزینش دیدگاه را به خواننده بسپارد.

     در پایان عبارتی از پیشگفتار نگارنده بر این کتاب نقل می گردد:

"اگر فلسفه به عبارتی همان تفکر آزاد عقلانی درباره بنیادها باشد، این تفکر در خلاء صورت نمی گیرد. عالم پیرامونی آن، بر پیشفرضها، مسائل وحتی روشهای آن تاثیر می گذارد و "حقیقت فلسفی" را رنگین می سازد.همین رنگ فلسفه جدید است که علم، تکنیک، هنر، ادبیات، اخلاق وایدئولوژیهای جهان حاضر راساخته است...

دین تا بدانجایی که روح، معنا وبنیاد زندگی آدمیان را مورد توجه قرار می دهد، مخصوصا دینی چون اسلام که از سویی عقل وعقلانیّت را تمجید وترویج می نماید واز دیگرسو پیرامون تمام جوانب زندگی انسانها آموزه دارد، ناگزیر از مواجهه با تفکر فلسفی است. به علاوه آنکه اشتغال همزمان به فلسفه ودین، افقهایی تازه برای پژوهشگر می گشاید؛ دین، متعلقات و مسائل نوین و جدّی ای برای فلسفه مطرح می سازد و فلسفه، فضای عقلانی دین را گسترش می دهد ،نسبت آنرا با عقلانیت روشن می سازد و ازهمه مهمتر، امکان انتخاب دین برتر را می دهد.

پژوهش فرارو می کوشد تا ازتلاقی سه گرایش فلسفی، دینی و تطبیقی به موضوعاتی چون وجود، زمان، علیّت، اثبات ِوجودِ خدا، و معناداری زبان دین بپردازد...

آنچنان که ماهیت و مفهوم فلسفه تطبیقی، پرسش برانگیز است، مسائلی که در این میدان مطرح می گردند نیز می توانند مساله انگیز باشد. بنابراین، پژوهش حاضر، تنها می تواند مدخلی بر موضوعات فوق محسوب گردند که تحلیل ها وتقریرهای مبسوطی را می طلبد..."

    با آرزوی آنکه شاهد تراوشهای جدیدی از قلم این اندیشه ورزِ فعال کشور خود باشیم، مطالع? این اثرِ ذی قیمت به علاقمندان آراء فلسفی پینهاد می گردد.

یادی ازامیر حبیب الله کلکانی در جشن استقلال

امیر حبیب الله کلکانی یکبار سالروز استرداد استقلال افغانستانرا جشن گرفته اما بزرگداشت ازین روز باشکوه نه در گذشته ونه بعد از آنروز آنگونه که عیار مرد خراسان یکجا با مردمش برگزار کرد تکرار نگردید.شاعربزله گوی وطنز پرداز دیار خواجه عبدالله وجامی ، اسمعیل مشهور به سیاه ومتخلص به گوزوک در آن دوران زیسته و رویداد روز جشنرا رادراین قصیده  ستوده است:

دارای جهان حبیب الله

یارب که به نام دار ونامیش

با جمله ی آن سرو نظامیش

اسپهبد اعظم آن که او را

بستوده رعیت وجوانیش

تا هست جهان پناه او باد

تا باد خدای باد حامیش

آراست برای اهل اسلام

جشنی که فلک دهد سلامیش

جشنی همه سر به نور دستار

جشنی که در او کلاه ما فیش

جشنی که ملایک سموات

هر سو که دویده یافتی ریش

جشنی  که زبان عیب جویان

بسته است چو دم عقرب از نیش

جشنی که کسی ازو نیازرد

جشنی که نگفت کس پس وپیش

جشنی نه شنیده ونه دیده

گوش نگران وچشم تفتیش

جشنی که ندیدم وشنیدم

یکسان به توانگران ودرویش

جشنی که چو من سیاه زشتی

مشهور بود به خوش کلامیش

از بهر صلاح عقد اخوت

دولایحه خواند وکرد معنیش

یک لایحه از شه نخستین

کورا به یوروپ فگند خامیش

بر خواند که فعل ناروایش

آواره نمود با تمامیش

کای خاین پاک دین اسلام

اینک تو وهند وشیر گاومیش

افغان وبه ملک فارس داداش

دران وبه روسیان تواریش

اسلام وهمیشه یار جرمن

ایمان ومحب اهل اطریش

بگریختن از پنای خالق

همت طلب از دعای کاشیش

یک لایحه ی دیگر زشاهی

کاقطاع جهان ندیده ثانیش

چون خلع امانت امان شد

جدوارد مند وکنده شد بیش

دارای جهان حبیب الله

کاسلام قوی است در ترقیش

در دوره ی این جناب عالی

کم گشت جدید عتیقه شد بیش

هر نقص که در کمال دین بود

این خادم او کند تمامیش

ای بار خدای عالم آرای

وی عیش رسان دفع تشویش

مارا به پناه این شهنشاه

می دار به حق چار درویش

یارب تو به حق پیر انصار

کاو را به ثنا ستوده جامیش

تاهست جهان بقای او باد

تا باد زمانه دار باقیش

حاجت به دعای دیگران نیست

آنرا که شده است شرع حامیش

در کتاب عیاری از خراسان نوشت? استاد خلیل الله خلیلی نیز ازین روز چنین یاد آوری شده که موقعیکه امیر حبیب الله به جایگاه خاص جشن قرار میگیرد بین امیر ومردم سیم خاردار را که از گذشته ها معمول بوده میبیند وبه آن بدیده ای نفرت نگریسته از بالای سیم جهیده چنین میگوید:«این سیم ها را بردارید من نمیخواهم میان من وبرادرانم خار حایل باشد».بعد از آن در کنار و در میان مردم ویکجا با مردم شهر وروستائیان به جشن آمده به شادی وسرور اوقات جشن را میگذراند.

تا جائیکه دیده میشود تا اکنون در جشنها زعیم کشور یکجا با مردم در جشنها دیده نشده وجشنها که باید روز شادی وسرور مردم باشد به یک رژه نظامی فرمایشی خاتمه می یابد.

ماخذ:

1.عیاری از خراسان نوشت? استاد خلیل الله خلیلی

2.سیاه سپید اندرون.سیری در آثار مولانا حاج محمد اسمعیل سیاه. به کوشش عبدالغفور آرزو

باوجود آنکه بیش از یکهزار ویکصد سال از مرگ این شاعر بزرگ میگذرد، هنوز که هنوز است معمای مرگ  وخم وپیچ زندگی اش را، با درنظرداشت اظهارات گراسیموف، به درستی روشن ندانسته اند  وابهامات زیادی بران سایه افگنده است.

رودکی در  شب و روز پیری دست به نگارش اشعار باشکوهی زد ، که نشانگر تجارب روزگار جوانی و عشق بی کرانش به زبان فارسی وپختگی او در برخورد با سرد وگرم وناملایمات زمانش بود. رودکی از زمر? شاعران سبک خراسانی بوده واشعارش مالامال ازپند ، اندرز وزیبائیهای طبیعت وناشی ازروان هنوزهم بزرگتر ازقیاسش درین بُرهه ای ازحیاتش میباشد. رودکی عروض را در اوج  کمال و اوزان شعری را به سی وپنج وزن پهنا بخشید. دانش دوستی ، سادگی وصفائی ، پند وجهت داری راه راست در اشعارش، چون روز روشن است. شادی گرائی وروح افزائی جوهرگفتار لذت بخش او بوده ، وبی اعتباری دنیا را کمتر ازخیام دراشعارش تجلی نداده است.

رودکی تمثال روشن یک شاعر دوران سامانی بوده ومراداز سامانی بودن مشخص اش اینست که حتی قرآن را درین بحبوح? گرم ادبی ، به روایتی به فارسی ترجمه کردند، سبک شعرورزی اش نمونه ای ازسبک اشعار سد? چهارم  میباشد. پیدایش وکشف اسلوب رباعی را به او نسبت میدهند. از بیتها ، قصیده ها ،قطعات وغزلهایش  پیداست که او در انواع اوزان شعری، استاد زمان خود چه که حتی در زمانه های بعد از خود الهام بخش شعرأ ی بعد ازخود بوده وهنوزهم  میباشد . در هشت سالگی قرآن مجید را حفظ نمود ، شعر سرود وبیان خردمندانه داشت ، درسالهای (301 ـــ 331 ق ) مفتخر به جوائز فراوانی از جانب امیر نصر بن احمد سامانی گردید ، میگویند دربار بی وجود رودکی ورودکی بدون درباربرای شاه ودرباریان قابل تحمل نبود وزیب وزینت وذوق ادبی دربار از صدا ، ساز وآوای رودکی رونق می گرفت وتن وروان آدمان را به شور وهیجان می آورد .  پایه ومقام سخنوری رودکی تا به آنجا رسید که حتی مورد ستایش ،تعظیم واحترام شعرأی بزرگ زمان خود چون شهیدبلخی و معروفی بلخی قرار گرفت، شعرأی بعد از رودکی بهر? فراوانی از اشعارش برده اند وپله های شعرفارسی را به عشق تقویت وگسترش هرچه بالاتر ِ مقامش تا نُه کرسی فلک رسائی وقامت بخشیدند. لطافت، پختگی وزیبائی درکلامش آمیخته با الهام از طبیعت، پیوستگی دائمی داشت ، سستی و بدبینی در کلامش جائی نداشت، هر ورق شعرش چون گوشه ای ازیک گلستان نشاط اگیز ، دل آرا وبدون هرگونه پیچیدگی  وابهام بود، ژرف اندیشی واحساس در اشعارش جوره و مانند نداشت.

عشق وعلاق? رودکی وسعی بلیغش دربیان اشعار فارسی  به این صافی و روانی که، نمایانگر عشق ومحبت بیکران او ودرباریان سامانی به فرهنگ به میراث رسیده از نیاکان ایشان میباشد ،بدون مبالغه که به هرگوینده وعاشق این زبان ِعشق ومعرفت ، در سراسرجهان قوت واراده ای می بخشد که تا آخرین نفس ، از حمایت وپرورش این معشوق بی همتا دست از پا نشناسند وجان وتوان خودرا در راه انکشاف وغنامندی این میراث ارزنده ومقدس ،عاشقانه بسپارند وازآن دلسوزانه، ضرورتمندانه وعاشقانه پاسداری نمایند. عاشقان این زبان خدائی اینجا وآنجا کم نبوده اند وگاهی لب وقلم از ادای این دین باز نداشته اندوبیجا نخواهد بود که عشق ومحبت بی همتای لایق شیرعلی شاعر ونویسند? دوران حاضر را به گون? مثال این عشق عظیم دراهمیت زبان ازقلمش به عرض برسانم :

   « آن یکی قدر سخن گم کرده ای

دیگری باغ وچمن گم کرده ای

از زبان مادری گم کرده لیک

میرسد روزی وطن گم کرده ای »        

                                                                  ( لایق شیرعلی شاعر معروف تاجیک )

نمونه هائی از اشعار رودکی بزرگ :

زمــــــانه پنــــــــــدِ آزادوار داد مرا

زمانه را چو نیکوبنگری همه پند است

به روزنیکِ کسان گفت تا تو غم نخوری

بسا کسان که به روز تو آرزومند است

زمانه گفت مرا خشم خویش دار نگاه

کرا زبان نه به بنداست پای در بند است

ـــــــــــــــــــ

ای آنکه غمگنی وسزاواری     وندرنهان سرشک همی باری

رفت آنکه رفت وآمد آنکه آمد    بودآنچه بود، خیره چه غم داری

هموار خواهی کرد گیتی را؟    گیتی ست کی پذیرد همواری

مستی نکن که اونشنود مستی    زاری مکن که نشنود او زاری

شو ! تاقیامت آید زاری کن !    کی  رفته را به زاری باز آری

آزار بیش بینی ، زین گردون     گر تو به هر بهانه بیازاری

گوئی گماشته هاست بلای او     برهرکه تو بر او دل بگماری

ابری پدیدنی وکسوفی نی         بگرفت ماه وگشت جهان تاری

فرمان کنی یا نکنی ترسم         برخویشتن ظفر ندهی  باری

اندر بلای سخت پدید آید          فضل وبزرگمردی وسالاری

از غزل مشهور وتاریخی بوی جوی مولیانش درینجا نه آوردم ، چه میدانم که کسی نیست که این غزل را نداند واز بر نداشته باشد .

دلا تاکی همی جوئی منی را     چه کوبی بیهده سرد آهنی را

دلم چون ارزنی، عشق تو کوهی    چه سائی زیر کوهی ارزنی را

بیا اینک نگاه کن رودکی را     اگر بی جان روان خواهی تنی را

ـــــــــــــــــــــ

من موی خویش را نه ازآن میکنم سیاه

تا باز نوجوان شوم و نو کنم گناه

چون جامه ها به وقت مصیبت سیه کنند

من موی از مصیبت پیری ، کنم سیاه

آقای نصرت الله نوح نویسند? مقدم? « دیوان کامل رودکی سمرقندی » در مقدمه کتاب،خودرا مکلف به این توضیح دانسته است که :

ازهنرهای دیگر رودکی که مورد تاًئید تذکره نویسان ومؤرخین است چنگ نوازی او میباشد، و برخی عقیده دارند که چون رودکی چنگ ورودنیکو می نواخته، بدین سبب تخلص خودرا رودکی برگزیده است.

بیهوده نیست وخود درین مورد چنین میگوید :

رودکی چنگ برگرفت ونواخت      باده انداز کو، سرود انداخت

آن عقیقین می ای که هرکه بدید      ازعقیق گداخته ، نشناخت

هردو یک گوهرند ولیک، به طبع    این بِیفسرد وآن دگر بگداخت

نابسوده ، دودست رنگین کرد         ناچشیده به تارک اندر تاخت

قابل یادآور میدانم که از جمل? صدها تألیف حیف وتلف شد? این نابغ? دوران وسرتاج بی بدیل ادب فارسی، که الحق اورا سلطان شعراً زبان فارسی گفته اند، یکی هم به حریر شعر درآوردن کلیله ودمنه بوده است که آنهم در کام دژخیمان وقت فرورفته و طعم? امیال حیوانی متعصبین بی خرد وخشمگین  گردیده است.    شاد وپیروز باشید

ازاریایی          

   د. احد وفا معصومی

سالگرد زنده یاد استاد رودکی سمرقندی

با اظهارتهنیت و درود به دست اندرکاران وپاسداران ِیاد وبودِ برحق، و درخورشأن از 1150 همین  سالگرد استاد ابوعبدالله جعفر رودکی سمرقندی

پدر شعر فارسی از طرف یونسکو.

نگارش وپژوهش از د. وفاً معصومی

بان کی مون رئیس مؤسس? ملل متحد  جایگاهِ شعری وپیام های انسانی رودکی را برای بشریت چنین بیان نمود :

« اشعار رودکی را باید دست مایه ای قرار دهیم تا با استفاده ازآن بتوانیم تفرقه های موجود را که میان مردم جهان، وفرهنگهای مختلف حکمفرماست ،برچینیم وبا آن مبارزه کنیم »

رودکی ابرمرد دانا ونابغ? شهیر با وجود آنکه دَیهیم ِ افتخار ِتباری تاجیکی  برسر دارد ، ولی باآنهم نه تنها که متعلق به ملت آزادگانست بل مانند هزاران دانشمند وفیلسوف دیگر ازین فرهنگ یکجا ودرارتباط با دیگربزرگان ادب فارسی از جمل? چون بیدل دهلوی وحافظ وسعدی ومولانای کبیر، همه متعلق به یک حوز? وسیع قلمرو فرهنگی ــ جفرافیائی وفارسی زبانان جهان بوده وپیام آورآزادی ،همنوائی ومحبت برای بشریت میباشد.

رودکی نه تنها از مقام ومنظر شعر معروف وملقب به پدر وسلطان شعر فارسی میباشد ، ازآن مهمتر اینکه نمادی ازیک تمثال برجست? هویت تاجیکی آریائی شمرده میشود.

( اطلاعات )  در تماس و در رابط به استقبال ازجشن بزرگداشت رودکی سمرقندی می نویسند :

« سخنان رودکی در قوت تشبیه ونزدیکی معانی به طبیعت ووصف، کم نظیر بوده، ودارای لطافت ، متانت وانسجام خاصی میباشد. شاعران در اشعار خود اورا استاد وسلطان شعراً خوانده اند. تخیل واحساس او نیرومند وپیچیدگی دراشعار او وجود نداشته، شادی گرائی ، روح افزائی، خردگرائی ودانش دوستی و بی اعتبار دانستن جهان ، لذت جوئی وتنها به خوش بختی تنها اندیشیدن در شعرهای او موج میزند»

سردبیر موسس? ملل درقسمت دیگری از گفتارش اظهار داشت :« اشعار رودکی واندیشه های این شاعر در عصر کنونی، به نزدیکی بیش از پیش فرهنگها وتمدنها کمک میکند. آزاداندیشی وزیباپرستی که زیادتر به روح وزنده شدن خاطرات فرهنگ کهن این سرزمین مربوط است، رودکی را برآن داشت که مخالف بافضای خشک آن زمان که باید مردم را مطیع واسیر خلافت بغداد نگه  می داشت ، موجب تحریکهای دایم وروزافزون برامرای آن دوران گردید»  .

بان کی مون بازهم مختصراً  اظهار میدارد که : « اشعار رودکی سلاح مبارزه باتفرقه میباشد» .

عنصری شاعر بزرگ زبان فارسی در بارگاه محمود غزنوی، باری مقام شاعران? رودکی را حق گزارانه و ازت? دل موجز ومختصر چنین ادای احترام واعتراف می نماید :

غزل رودکی وار نیکو بود          غزلهای من رودکی وار نیست

اگرچه بپیچم به باریک هم            بدین پرده اندر مرا راه نیست

محققان زندگینام? رودکی را باکمی تفاوت یکسان ذکر نموده، وآن اینکه ابوعبدالله جعفر رودکی ، فرزند محمد، فرزند حکیم ،فرزند عبدالرحمن ،فرزند آدم. رودکی قرآن را در هشت سالگی آموخت واز برکرد واز همان هنگام به فن شاعری پرداخت . او در مدرس? سمرقند به کسب دانش همت گماشت وتا آن حدودی برزبان فارسی مسلط گردید که بسیاری از فرهنگنامه ها گواه بردرستی واژه هارادراشعار او تاًئید می کردند.

رودکی در موسیقی ونوازندگی دست بالا داشت. میگویند که او نزد والعنک بختیاری  موسیقی آموخت وهمواره مورد ستایش او بود و العنک در روزگار پیری چنگ خودرا به رودکی بخشید واو درهمین دور شعر رسا می سرود.

درین روزگارانِ یعنی در سد? های چارم وپنجم پیش از اسلام ، شعر وموسیقی یکجا آموخته ونواخته میشد .منجیک ترمذی ( نیم? دوم سد? چارم) هم عصر رودکی بود که ازآن به بعد فرخی از جمل? شاعران مشهور آن دوره بوده است .

« دربار سامانیان محیط گرم بحث وبرخورد اندیشه ها شد وشاعران وفرهنگمداران از راههای دور ونزدیک آنجا روی می آوردند .بهترین آثار علمی ، ادبی وتاریخی مانند شاهنامه ابوالمؤیدبلخی(سد? چارم هجری ) عجائب البلدان ،حدودالعالم من المشرق والمغرب درجغرافیا،تجرم? تفسیر طبری که چند تن ازدانشمندان فراهم کرده اند، ترجم? تاریخ طبری از ابوعلی بلعمی،آثار ابوریحان بیرونی(440 ق) وابوعلی سینا (428 ق) در روزگار سامانیان پدید آمدند.دانشمند برجسته ای مانند محمدزکریای رازی(313 ق )،ابونصر فارابی (339 ق) ، ابوریحان بیرونی، ابوعلی سینا وبسیاری از شاعران بزرگ مانند فردوسی (410\ 416 ق) دراین روزگاراثر پذیر از آن برآمدند.».

آهسته آهسته آوازه شعر وموسیقی رودکی به دربار شاه آنوقت نصربن احمد سامانی میرسد ( 301 ــ 331 قمری) واورا به دربار خود میخواند. «  درآن روزگاران درمحیط ادبی ، علمی ،اقتصادی واجتماعی فرارود آنچنان تحول شگرف رخ داده بود ، که  دانش پژوهان آن دوره را، دوران نوزائی (رنسانس) خراسان بزرگ می نامیدند  که به همت وزیر دانشمند وکاردانی چون ابوالفضل بلعمی( 330 ق ) وابوعلی محمد جیهانی ( 331 ق ) دربخارا به صورت مرکزبزرگ علمی ادبی وفرهنگی درآمده بود . میگویند در آن دوره بزرگترین کتابخانه در بخارا وجود داشت که بوعلی سینا آنرا دیده و گفته بود که نظیر آن را هرگز ندیده است..... نفوذ شعر وموسیقی  رودکی در دربار نصر بن احمد چندان بود، که داستان بازگشت پادشاه ازهرات به بخارا به خوبی بیانگر آن میباشد.

هنگامیکه نصر بن احمدسامانی به هرات رفته بود، هیچ کسی را یارای آن نبود تا ازپادشاه بخواهد که به بخارا بازگردد، ودرباریان از رودکی خواستند تا او این وظیف? دشوار را  بپذیرد که شعر پرآواز?     بوی جوی مولیان آید همی   ــ یاد یار مهربان اید همی را سرود».

میگویند که بزرگانی چون ابوالفضل بلعمی وابوطیب مصعبی صاحب دیوان رسالت ، شاعر وفیلسوف شهیدبلخی ( 325 ق ) وابوالحسن مرادی شاعر ، با او آشنائی ودوستی نزدیکی داشته اند.

پروفیسور گراسیموف روسی (1970 م ) میگوید « که بررسی استخوانهای جمجم? رودکی در دوران پیری گواه آشکاری از کوری چشم او با فلز گداخته میباشد، وبعضی از استخوانهای جمجمه اش شکسته بوده است » که این تحقیق دلیل خوبی بربطلان نظر کور مادرزادبودن رودکی میباشد. ومحققین دلیل این عمل فجیع را ، تعلقیت او به مذهب اسماعیلی  وقرمطی بودن او وحملات مغل در ماورالنهر دانسته اند، وهمچنان حیف وبربادی آثار این نابغ? بی بدیل را  پیوسته به همین دوعلتِ دشمنانه گمان زده اند. به گفت? کریمسکی « بعد از خلع امیر قرمطی، شاید که رودکی رانیزبه سبب هواداری از قرمطیان وبی اعتنائی به مذاهب رایج زمان کور کرده باشند ». پروفیسورگراسیموف همچنان به کوری مادرزادی رودکی عقیده ندارد. تعداد آثار اورا پیش ازین دو مورد ودرحالت زنده بودنش به شمار ملیون دانسته اند ، وامروز ازین آثار گرانبها بیش از هزار قطعه شعر دردسترس نمیباشد.

افغانستان معامله چندان ساده ای نیست

افغانستان معامله چندان ساده ای نیست عنوان درشت صفحه نخست شماره روز شنبه روزنامه پیمان است.
پیمان می نویسد: با افزایش قدرت دولت نوری المالکی در کنترول هر چه بهتر کشورش و شایستگی رو به رشد ارتش این کشور اکنون به نظر می رسد که دولت وی توانایی تامین در کشور خود را داشته باشد. موضوعی که در مورد افغانستان هر گز نمی تواند صدق داشته باشد کشوری که در آن آمار تلفات غیر نظامیان، نیروهای امریکایی و ناتو به مراتب از عراق سبقت گرفته است.
پیمان در ادامه می نویسد: در حال حاضر نمی توان یک راه حل فوری برای معضل افغانستان جستجو کرد، حتی با فرستادن نیروی بیشتر به این کشور نیز نمی توان به چنین هدفی رسید اگر چه تجربه در مورد عراق نشان داد که افزایش نیرو در این کشور نتایج مثبتی را به دنبال داشت، اما اوضاع افغانستان کاملا با عراق متفاوت است همان طور که ارتش شوروی از همان دیر باز به این واقعیت پی برده بود.
پیمان در خاتمه می نویسد: مشکل کنونی در افغانستان به مراتب از مشکلی که در عراق به سبب جنگ های شیعه و سنی به وجود آمد بزرگتر و پیچیده تر می باشد. که البته نباید این گونه مسائل رییس جمهور بعدی امریکا را از تعهد بیشتر به این کشور منصرف سازد.

دب اکبر و آسمان زمستان

دب اکبر اولین الگوی آسمانی است که منجمین غیرحرفه ای به خوبی یاد می گیرند، زیرا بسیار ساده و نورانی است. دب اصغر کوچک تر و کم نورتر است. در شهرها، بیشتر ستارگان دب اصغر قابل رؤیت نیستند، ولی ستاره ی قطبی که مهمترین ستاره ی دب اصغر است، خیلی کم نور نیست و در شهر معمولاً قابل دیدن است.

عَیوق (Ayyuq)، پرنورترین ستاره ای است که در زمستان به بالای سر می رسد. برای یافتن آن کافی است که دو ستاره ی دب اکبر که در تصویر 2 مشخص شده است، را ادامه دهیم تا به عیوق برسیم. البته عیوق آنقدر پر نور هست که نیازی به راهنما نداشته باشد، زیرا در زمستان درست در بالای سر قرار می گیرد. ولی ممکن است در بهار یا پاییز نیز در ابتدا یا انتهای شب، این ستاره را در حال غروب یا طلوع ببینیم. در نتیجه استفاده از خطوط راهنما به ما کمک می کند که آن را با دیگر ستارگان نورانی آسمان اشتباه نگیریم. عیوق پرنورترین ستاره ی صورت فلکی ارابه ران (مُمسِکُ العِنان) است. (تصویر 1)

صورت فلکی ذات الکرسی که شبیه یک M  می باشد، نیز درست به همان فاصله ی عیوق از دب اکبر در سمت چپ دب اکبر دیده می شود. در بالای ذات الکرسی، صورت فلکی کم نورتر برساووش قرار دارد. (تصویر2) و بین این دو صورت فلکی خوشه ی دوگانه ی x  و h قرار دارد.

جبار و ستارگان زمستانی

ستارگان زمستانی بسیار درخشان تر از دیگر فصول سال هستند. نه بخاطر اینکه زمستان هوای تمیزتری دارد، بلکه ستارگان زمستانی خودشان تابان و درخشان اند. در تصویر 3، مهمانی آسمان زمستان، با صورت فلکی جبار شروع می شود. جبار پادشاه صورفلکی زمستانی ویا شاید همه ی فصول دیگر می باشد. جبار بیش از هر صورت فلکی دیگری ستاره ی پرنور دارد. این صورت فلکی واقعاً به یک شکارچی شباهت دارد، به همین دلیل به آن شکارچی هم می گویند. (تصویر 4 و 5): سه ستاره که کمربند جبار را نشان می دهند، دو ستاره برای کتفها و دوستاره برای زانوان. ستاره ی درخشان و قرمزرنگ اِبطُ الجُّوزا روی شانه ی چپ جبار قرار دارد. این ستاره در واقع یک اَبَرغول سرخ است که یکی از بزرگترین ستارگان آسمان محسوب می شود. اگر ابط الجوزا را به جای خورشید بگذاریم، بزرگی آن تا مدار زمین را فرا می گرفت و زمین درون این ستاره قرار می گرفت. فاصله ی این ستاره تا ما درحدود 600 سال نوری است، ولی با این فاصله ی زیاد هنوز از پرنورترین ستارگان آسمان شمرده می شود. از طرف دیگر به خاطر دمای سطحی کم، رنگ این ستاره به سرخی گراییده و از زمین به رنگ نارنجی دیده می شود.

بقیه ی ستارگان جبار همگی ستاره هایی داغ و آبی رنگ هستند. پرنورترینشان ستاره ی رِجلُ الجَبّار است که یک ستاره ی غول آبی با قطری حدود 30 برابر خورشید است. رجل الجبار 1000 سال نوری از زمین فاصله دارد.

درست در زیر کمربند جبار ستاره ای مه آلود دیده می شود. این نقطه ی مه آلود در واقع سحابی بزرگ جبار است، توده ای بزرگ از گاز و غبار که در فاصله ی 1500 سال نوری از زمین قرار گرفته است. این سحابی بزرگ در واقع زادگاه بزرگ ستاره ای است! توده های گاز درون این سحابی بسیار فشرده می شوند و ستارگان را بوجود می آورند. (تصویر6) اگر با یک دوربین دو چشمی به این سحابی نگاه کنیم می توانیم نمایی زیبا از این سحابی را ببینیم: تصویر 7. علت روشنایی این سحابی وجود تعدادی ستاره درون آن است که او را روشن می کنند. این ستارگان از خود این سحابی زاییده شده اند! این سحابی حدود 25 سال نوری قطر دارد. یعنی نور برای سفر از یک سوی آن به سوی دیگر 25 سال زمان صرف می کند.

از آنجایی که جبار مثل دب اکبر، ستارگان پرنوری دارد، می توانیم برای یافتن بقیه ی صور فلکی، از جبار استفاده کنیم: تصویر 8

صورت فلکی ثور که نمایش دهنده ی شکل یک گاو نر است، در نزدیکی جبار خود نمایی می کند. اگر سه ستاره ی کمر بند جبار را به سمت راست ادامه دهیم به ستاره ی دبران که پرنورترین ستاره ی ثور است می رسیم. دبران چشم قرمزگاونر محسوب می شود! (تصویر 9و10) زیرا این ستاره نارنجی رنگ است. دبران یک ستاره ی غول سرخ است و دارای قطری 45 برابر قطر خورشید است! اگر دبران را به جای خورشید قرار دهیم تا مدار عطارد می رسد!

اگر خطی که از کمربند جبار به سمت راست کشیدیم و به دبران رسیدیم، را ادامه دهیم به خوشه ی زیبای پروین می رسیم. تصویر 11، این خوشه ی بازِ ستاره ای مجموعه ای از چندین ستاره است که در موقعیت یکسانی در کهکشان قرار گرفته اند(تصویر 12). شکل ظاهری این خوشه با چشم غیر مسلح شبیه مدل کوچکتر دب اکبر می باشد، به همین دلیل بعضی افراد که با آسمان آشنا نیستند، گمان می کنند که این همان دب اصغر است!

درست در 45 درجه ای بالای جبار، ستاره ی درخشان عیوق نور افشانی می کند. بدین ترتیب همانطور که قبلاً بیان شد، صورت فلکی ارابه ران را می توان هم به وسیله ی دب اکبر و هم از طریق جبار یافت.

ستاره ی درخشان شعرای یمانی نه تنها پرنورترین ستاره ی آسمان زمستان است، بلکه درخشان ترین ستاره ی آسمان شب هم می باشد. تنها بعضی سیارات مثل مشتری و زهره و مریخ (درحالت نزدیک) از شعرای یمانی پرنورترند. شعرای یمانی ستاره ی درخشان صورت فلکی سگ بزرگ (کلب اکبر) است. سگ بزرگ در واقع سگ شکاری جبار است و همیشه در کنار پای صاحب خود ایستاده است.(تصویر 13) برای یافتن شعرای یمانی کافی است، سه ستاره ی کمربند جبار را به سمت چپ ادامه دهیم. این ستاره در واقع ستاره ای بسیار پرنور نیست، بلکه به خاطر اینکه به ما نزدیک است، پرنور به نظر می رسد. فاصله اش تنها 6ر8 سال نوری است. البته این ستاره از خورشید ما درخشان تر است و 23 برابر خورشید از خود نور می تاباند.

مقالات پیشین:

1- آشنایی با صُوَرفلکی

2- برای رصد از دستتان استفاده کنید!

3- دب اکبر و آسمان تابستان

4- ذات الکرسی، آندرومدا و آسمان پاییز

مقالات مرتبط:

1- خلاصه‌ای‌ از تاریخ‌ نجوم‌ یونانی و اسلامی (1)

2- مرحله ی سوم: 8  دقیقه ی  نوری از زمین تا خورشید و عطارد

3- مرحله ی چهارم: 1 ساعت نوری از زمین؛ مشتری و زحل

4- مرحله ی پنجم: 3 ساعت نوری از زمین؛ اورانوس و نپتون

1- آیا ما روی یک بیسکویت زندگی می کنیم؟

 شاید در بحث های روزمره این جملات بسیار شنیده شود:

« هر کسی می داند که زمین کروی است.» یا «فکر نمی کنم کسی شک داشته باشد که زمین در حال چرخش به دور خورشید است.»

احتمالاً بسیار تعجب می کنید اگر بدانید نه تنها افرادی هستند که به گردش زمین به دور خورشید اعتقاد ندارند، بلکه معتقدند: این یک اشتباه بزرگ است که فکر کنیم زمین مثل یک توپ کروی است. حقیقت این است که زمین تنها می تواند به صورت یک سکه یا بیسکویت مسطح باشد!

انجمن زمینِ مسطح در حدود قرن 19 در انگلستان توسط یک مخترع انگلیسی به نام ساموئل روبوتهام تأسیس شد. اصل اعتقاد اعضای این انجمن این است که زمین ابداً به شکل یک کره نمی تواند باشد، زیرا این موضوع با تجربیات روزمره ی تمام انسانها متضاد است. در واقع زمین، مسطح و مانند یک بیسکویت تخت و گرد است. روبوتهام با تفسیری که از بخشهایی از کتاب مقدس داشت، به این عقیده ی خاص رسیده بود و مقالاتی در این باره چاپ نمود. وی در نهایت در کتاب 430 صفحه ای خود  به نام «زمین نه یک کره»، دیدگاههای خود را به طور مفصل ارائه داد.

بر اساس عقیده ی زمین تخت ها: زمین یک دیسک تخت است که نقطه ی قطب شمال در مرکز آن قرار دارد. همچنین نقطه ای به نام قطب جنوب وجود ندارد، بلکه دور تا دور زمین را دیواره ای مرتفع از یخ فراگرفته است. خورشید و ماه در فاصله ی 3000 مایلی قرار دارند  و «کیهان» 100 مایل بالاتر است.

در قرن بیستم فعالیتهای ایشان محدود نشد و با چاپ یک مجله و حتی یک ایستگاه رادیویی نظریات خود را پخش می نمودند. در سال 1906 رهبر این گروه به نام «ولیوا» و 6000 نفر از پیروانش سعی داشتند در تمام ایالات متحده اعتقادات خود را منتشر سازند. نجوم تکاملی و زمین تخت دو شیطانی بودند که ایشان دربرابر آنها می جنگیدند!

در سال 1956 تصاویر مختلف فضانوردان از زمین کروی در دسترس عموم قرار گرفت و انجمن را با خطری جدی روبرو ساخت. ساموئل شنتون یکی از اعضای انجمن در برابر این تصاویر اینگونه اظهار نظر نمود که: «به راحتی می توان دید که چگونه یک عکس مثل این می تواند چشمهای ناکارآزموده را فریب دهد.»

پس از فرود آپولوها روی ماه، موضع انجمن این بود که این ماجرای سفر به ماه در واقع فریبی است که توسط شرکت فیلم سازی هالیوود بر اساس داستانی از آرتور سی کلارک تهیه و تولید شده است. این نظر حتی توسط بسیاری از افراد غیر عضو در انجمن نیز پذیرفته شد! حتی در ایران امروزه بعضی به این موضوع معتقددند.

در بیانیه ای که توسط چارلز جانسون رئیس انجمن زمین تخت در سال 1971 اعلام شد، آمده است:

« ... جهان تخت است.... ما معتقدیم که آنچه امروزه به نام علم و دانشمند مطرح است، در واقع فریبکارانی هستند که عوام را گول می زنند. ... البته تکنولوژی و تمام چیزهای خوبی که برای ما آورده است هیچ ربطی به علم ندارد. تمامی مخترعین ضد علم بوده اند. مثلاً برادران رایت (مخترعین هواپیما) گفته اند:« نظریات علمی ما را سالها عقب نگه داشت. زمانی که ما تمام علم را به دور انداختیم، و از تجربه ها و تجربه ها شروع کردیم، آنگاه هواپیما را اختراع نمودیم.»

جالب است بدانیم که هنوز بسیاری در ایالات متحده به تخت بودن زمین معتقد هستند!

بیایید در طی یک بحث با یک زمین تخت گرا، بیشتر با عقائد آنها آشنا شویم:

پرسشگر: شما چگونه دور شدن کشتی ها از ساحل را توضیح می دهید؟ زمانی که کشتی ها از ساحل دور می شوند، آهسته آهسته پایین می روند و در نهایت فقط نوک دکلشان باقی می ماند و آن هم پس از مدتی محو می شود. این نشان نمی دهد که زمین تخت نیست؟

زمینِ تخت گرا: آیا شما واقعاً این را دیده اید؟

پرسشگر: خوب، بله من واقعاً این پدیده را دیده ام. چگونه این را توضیح می دهید؟

زمین تخت گرا: بوسیله ی شکست نور! شکست نور توسط جو باعث می شود شما به خطا احساس کنید که کشتی در حال فرو رفتن به پایین است. در حالی که اگر بارها این پدیده را ببینید ممکن است حتی بنظر برسد که کشتی ها کمی به سمت بالا هم می روند و توی هوا می ایستند! شما که فکر نمی کنید آنها پرواز می کنند، بلکه این بخاطر شکست نور است.

پرسشگر: هواپیما ها اگر به سمت شرق یا غرب برای مدتی پرواز کنند، به نقطه ی اول خود برمی گردند، این اتفاق نمی تواند در یک جهان تخت روی دهد.

زمین تخت گرا: البته که می تواند! زمین مانند یک صفحه ی گرامافون است، و برای چنین کاری شما کافی است یک دور کامل به دور نقطه ی قطب شمال بزنید تا به نقطه ی اول خود بازگردید.

پرسشگر: درست است، ولی سعی کنید با این نظریه ی خود به سمت جنوب بروید، آن وقت به لبه های زمین خواهید رسید.

زمین تخت گرا: البته که نه! هیچ کس نمی تواند به لبه ها برسد زیرا در مسیرش دیواره های بلند یخ وجود دارد.

پرسشگر: در باره ی جهت قطب نما که به سمت جنوب است چه می گویید؟

زمین تخت گرا: سوزن قطب نما همیشه به سمت شمال است. و در نزدیکی پیرامون زمین منحرف می شوند، در نتیجه کاشفین فکر می کنند به قطب جنوب رسیده اند.

می توان این بحث را همین طور ادامه داد. تا زمانی که همینطور کیفی و نادقیق  بحث شود، به جایی نخواهد رسید.

در مقالات بعدی به ادله ی دندان شکن (!) زمین تخت ها برای اثبات ادعایشان خواهم پرداخت.

برای مطالعه ی بیشتر:

مقاله ای از پاتریک مور

http://en.wikipedia.org/wiki/Flat_Earth

منبع:

سقف بلند

مقالات مرتبط:

1- خلاصه‌ای‌ از تاریخ‌ نجوم‌ یونانی و اسلامی (1)

2- آشنایی با صُوَرفلکی

3- برای رصد از دستتان استفاده کنید!

4- دب اکبر و آسمان تابستان

5- دب اکبر و آسمان زمستان

6- مرحله ی پنجم: 3 ساعت نوری از زمین؛ اورانوس و نپتون

4- مرحله ششم 3ر4 سال نوری از زمین: نزدیکترین ستاره به خورشید

بحث و بررسی پیرامون هلال های جوان هلال ماه بحثی جالب و جذاب است. این اهمیت برای ما مسلمانان از جنبه ای دیگر نیز قابل بررسی است و آن اینکه بسیاری از اعمال عبادی ما ، که هماهنگ با ماه قمری است ، به رؤیت هلال ارتباط مستقیم دارد که اهمیت بحث پیرامون این مطلب را برایمان روشن می سازد.

امید است که مقاله پیش رو شروعی بر افزایش اطلاعات ما در زمینه هلال ماه باشد.

? برای رصد هلال ماه چه باید کنیم؟

? انجام محاسبات

برای رصد هلال شامگاهی باید مشخصات ماه را برای لحظه غروب خورشید محاسبه کنیم.

امروزه برای انجام این محاسبات از نرم افزارهای رایانه ای با دقت بسیار بالا استفاده می شود که علاوه بر دقت بالا سرعت محاسبه را بسیار بالا می برد. در محاسبات ما باید مقادیر پارامتر هایی مانند سن ماه ، جدایی زاویه ای ، مدت مکث ، طول کمان ، فاز ماه ، ضخامت میانی ، اختلاف سمت ماه با خورشید و ... را برای منطقه رصد مورد نظر در لحظه غروب خورشید را استخراج کنیم.

در نهایت نیز موقعیت ماه در آسمان غربی بعد از غروب خورشید (سمت و ارتفاع ماه) را حداکثر به ازای هر ? دقیقه محاسبه می کنیم تا بتوانیم مکان ماه را در لحظات مختلف بیابیم.

? انتخاب منطقه رصد

یکی از مهمترین عوامل رؤیت پذیر بودن هلال انتخاب منطقه رصدی مناسب است . به طوری که شرح خواهیم داد این عامل بسیار بر رؤیت پذیر بودن یک هلال تاثیر گذار خواهد بود.

یک رصدگاه مناسب باید ویژگی های خاصی داشته باشد که سعی می کنیم به طور اجمالی به شرح چند ویژگی بپردازیم.

الف) وضعیت افق رصدگاه:

شاید مهمترین ویژگی یک رصدگاه مطلوب بودن افق رصدگاه است. مطلوب بودن یعنی اینکه در مکانی که ماه باید رؤیت شود حتی الامکان موانعی همانند کوه و درخت و ... کمتر وجود داشته باشد و یا حداقل ارتفاع این موانع به صفر نزدیک باشد. البته وجود موانع با ارتفاع بسیار کم و در فاصله بسیار دور بطوری که مانعی به حساب نیاید ، می تواند راهنمای بسیار خوبی برای رؤیت هلال باشد مثلاً می توان از آنها به عنوان شاخص سمت استفاده نمود.

لازم به ذکر است که افق صفر افقی است که جدایی زاویه ای لبه افق در هر قسمت تا سمت الراس ?? درجه باشد. به عنوان مثال هنگامی که از ساحل به دریا نگاه می کنیم به افقی تقریباً صفر نگاه کرده ایم . البته افق های منفی نیز وجود دارد که در ویژگی های دیگر رصدگاه به آن می پردازیم.

ب ) ارتفاع رصدگاه:

هر چه ارتفاع رصد گاه از سطح دریا بیشتر باشد آن وقت رصدگاه چند مزیت پیدا می کند.

اولاً ارتفاع موانع افق رصدگاه کم می شود به طوری که گاهی می توانیم زیر افق(افق منفی) را - که در حالت عادی و در شرایطی که روی زمین با ارتفاع کم از دریا هستیم نمی توانیم ببینیم - مشاهده کنیم. پس کمترین فایده یک رصدگاه مرتفع کم شدن موانع رصدی است.

ثانیاً اثر پدیده شکست نور نیز بیشتر می شود و در نتیجه آن بخت رؤیت پذیری هلال افزایش می یابد و حتی هنگامی که ماه به طور حقیقی غروب کرده است به علت پدیده شکست زمان بیشتری می توانیم هلال را مشاهده کنیم.

ثالثاً به علت رقیق شدن جو ،اثر کم شدن نور جسم کمتر می شود و همچنین به علت وجود آبادی های کمتر در ارتفاعات و دور بودن از شهرها گرد و غبار نزدیک افق کمتر خواهد بود.

ج ) وضعیت جوی رصدگاه:

مطمئنا برای هر رصد نجومی ، از جمله رصد هلال ، آسمانی ابری یا نیمه ابری مطلوب نخواهد بود. در نتیجه برای رصد هلال مناطقی توصیه می شود که دارای ثبات جوی نسبتا خوبی باشند. همچنین عواملی مثل رطوبت نیز در بررسی وضعیت جوی رصدگاه مورد مطالعه قرار می گیرند زیرا مثلا وجود رطوبت در هوا باعث متفرق کردن (پراش) نور به اطراف و در نهایت تضعیف نور رسیده از هلال به چشم راصد می شود.

د) وضعیت نوری رصدگاه:

معمولا برای رصدهای نجومی مناطقی مناسب است که از منابع نوری فاصله داشته باشد. در مورد رصد هلال نیز بهتر است به این موضوع نیز توجه کنیم. البته این عامل نقش کمتری را بر رؤیت هلال ایفا می کند ولی می توان نقش آن را در هلال های بحرانی مشاهده کرد.

? انتخاب ابزار آلات رصدی:

امروزه استفاده از ابزارهای رصدی برای رصد هلال بسیار اهمیت یافته است. در گذشته تنها وسیله رصدی برای رصد هلال ، دو چشم سالم راصد بود. اما امروزه و پس از ساخت دوربین های پیشرفته از این ابزارها بسیار استفاده می شود بطوری که هلال هایی مشاهده می شوند که به جز با ابزار دیده نخواهند شد.

الف) دوربین دوچشمی :

رایجترین ابزارها برای رصد هلال ماه دوربین های دوچشمی هستند.این ابزار برخلاف تصور بسیار کارا است. چند ویژگی خاص این ابزار را تا این حد مؤثر و کارا کرده است. شاید مهمترین و بارزترین ویژگی آن میدان دید وسیع آن باشد. علاوه بر میدان دید وسیع آن ، که گاهی به حدود ? درجه نیز می رسد ، کار کردن با آن نیز راحتتر است زیرا از هر دو چشم راصد برای رصد استفاده می شود. این کار چند مزیت دارد. اولاً باعث خستگی یک چشم نمی شود.

ثانیاً باعث افزایش توان جمع آوری نور و توان تفکیک شده که در نتیجه آن هلال راحتتر رؤیت می شود.هرچه قطر عدسی دوربین دوچشمی بزرگتر باشد توان جمع آوری نور آن بیشتر خواهد بود.

? چگونه هلال ماه را رصد کنیم؟

با توضیحاتی که داده شد پس از انجام محاسبات ، انتخاب مکان و ابزار رصد حال موقع آن است که در رصدگاه حاضر شویم و کار را شروع کنیم . اما چگونه ؟

ابتدا باید در زمان خاصی در رصدگاه حاضر شویم. این زمان برای هلال های شامگاهی باید قبل از غروب خورشید باشد.

? روش جستجوی هلال ماه :

روش جاروب افقی : این روش ساده ترین روش جستجوی هلال است که معمولاً اکثر رصدگران از این روش استفاده می کنند. در این روش سیستم پایه سمتی - ارتفاعی است. ابتدا با توجه به موقعیت ماه از نرم افزار (ارتفاع و سمت ماه) در هر لحظه مکان تقریبی ماه را پیدا می کنیم. سپس ابزار را به آن سمت نشانه می رویم. پس از آن از درون چشمی نگاه می کنیم و در همین حال محور ارتفاع را ثابت و محور سمت را آزاد می کنیم.

در این حالت ابزار در یک ارتفاع ثابت تنها می تواند در سمت جابجا شود. ابزار را به آرامی به صورت افقی جابجا می کنیم. باید توجه داشت که تمام نقاط را باید به دقت جستجو کرد و پس از اطمینان از رؤیت نشدن هلال در نقطه ای به نقطه بعدی توجه کنیم. پس از بررسی حدود ? درجه از مکان احتمالی ماه ( از هر طرف ) ضامن ارتفاع را آزاد می کنیم و ارتفاع را کمی کاهش یا افزایش می دهیم. آن قدر این کار را انجام می دهیم تا تمام مناطق احتمالی رؤیت شدن هلال را پوشش داده شود. حال باید منتظر رؤیت هلال باشیم.

این روش یکی از ابتدایی ترین روشها در رصد هلال با ابزار است که البته به علت دقت کم برای رصد هلال های بحرانی کارا نیست.

در پایان باید گفت که تجربه ، حرف اول را در رصد هلال می زند و یک رصدگر هلال باید تجربه خود را افزایش دهد تا با انتخاب بهترین گزینه ها بتواند هلال ماه را شکار کند.

منبع: پارس اسکای

در آینده راجع به موقعیت و رؤیت پذیری هلال ماه شوال امسال خواهید خواند.