داکتر عارف پژمان - یادداشتها و برداشتها

[ و به مردى که از او خواست تا پندش دهد فرمود : ] از آنان مباش که به آخرت امیدوار است بى آنکه کارى سازد ، و به آرزوى دراز توبه را واپس اندازد . در باره دنیا چون زاهدان سخن گوید ، و در کار دنیا راه جویندگان دنیا را پوید . اگر از دنیا بدو دهند سیر نشود ، و اگر از آن بازش دارند خرسند نگردد . در سپاس آنچه بدان داده‏اند ناتوان است ، و از آنچه مانده فزونى را خواهان . از کار بد باز مى‏دارد ، و خود باز نمى‏ایستد ، و بدانچه خود نمى‏کند فرمان مى‏دهد . نیکوان را دوست مى‏دارد ، و کار او کار آنان نیست و گناهکاران را دشمن مى‏دارد ، و خود از آنان یکى است . مرگ را خوش نمى‏دارد ، چون گناهانش بسیار است و بدانچه به خاطر آن از مردن مى‏ترسد در کارست . اگر بیمار شود پیوسته در پشیمانى است ، و اگر تندرست باشد سرگرم خوشگذرانى . چون عافیت یابد به خود بالان است ، و چون گرفتار بلا شود نومید و نالان . اگر بلایى بدو رسد ، به زارى خدا را خواند ، و اگر امیدى یابد مغرور روى برگرداند . در آنچه در باره آن به گمان است ، هواى نفس خویش را به فرمان است ، و در باره آنچه یقین دارد در چیرگى بر نفس ناتوان . از کمتر گناه خود بر دیگرى ترسان است ، و بیشتر از پاداش کرده او را براى خود بیوسان . اگر بى نیاز شود سرمست گردد و مغرور ، و اگر مستمند شود مأیوس و سست و رنجور ، چون کار کند در کار کوتاه است و چون بخواهد بسیار خواه است . چون شهوت بر او دست یابد گناه را مقدّم سازد ، و توبه را واپس اندازد و چون رنجى بدو رسد از راه شرع و ملّت برون تازد . آنچه را مایه عبرت است وصف کند و خود عبرت نگیرد ، و در اندرز دادن مبالغه کند و خود اندرز نپذیرد . در گفتن ، بسیار گفتار ، و در عمل اندک کردار در آنچه ناماندنى است خود را بر دیگرى پیش دارد ، و آنچه را ماندنى است آسان شمارد . غنیمت را غرامت پندارد و غرامت را غنیمت انگارد . از مرگ بیم دارد و فرصت را وامى‏گذارد . گناه جز خود را بزرگ مى‏انگارد و بیشتر از آن را که خود کرده ، خرد به حساب مى‏آرد ، و از طاعت خود آن را بسیار مى‏داند که مانندش را از جز خود ناچیز مى‏پندارد . پس او بر مردم طعنه زند و با خود کار به ریا و خیانت کند با توانگران به بازى نشستن را دوست‏تر دارد تا با مستمندان در یاد خدا پیوستن . به سود خود بر دیگرى حکم کند و براى دیگرى به زیان خود رأى ندهد ، و دیگران را راه نماید و خود را گمراه نماید . پس فرمان او را مى‏برند و او نافرمانى مى‏کند . و حق خود را به کمال مى‏ستاند و حق دیگرى را به کمال نمى‏دهد . از مردم مى‏ترسد ، نه در راه طاعت خدا و از خدا نمى‏ترسد در راه طاعت بنده‏ها . [ و اگر در این کتاب جز این گفتار نبود ، براى اندرز بجا و حکمت رسا ، و بینایى بیننده و پند دادن نگرنده اندیشنده بس مى‏نمود . ] [نهج البلاغه]

یادداشتها و برداشتها

داکتر عارف پژمان

محقق، شاعر ، داستان نویس ، بیدل شناس و ادبیات شناس مشهور کشور در سال 1328 خورشیدی در مرکز هرات زاده شد.

دررشتهً ژورنالیزم از دانشگاه کابل لیسانس گرفت ، دوره های تحصیلات عالی ماستری و دوکتورا را در رشتهً زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ( ایران ) بپایان برد.

عارف پژمان که سالیان متمادی در فاکولتهً ادبیات و زبان های دانشگاه کابل استاد بود ، در سال 1371 ، سال راکت باران شهر کابل ، ناچار به ترک وطن شد.

درایام مهاجرت به کشور ایران ، چند سال در دانشگاهای گونه گون این مرز و بوم به تدریس ادبیات فارسی ، همت گماشت.

واپسین اثرتحقیقی او ، مجموعه مقالاتی است در شناخت هنرشاعری میزا عبدالقادر بیدل که بوسیله دانشگاه هرمزگان ( کشور ایران ) چاپ شده است.

مجموعه شعر پژمان بوسیله اتحادیه نویسندگان افغانستان ، درکابل ، اشاعه یافته است.

وی اکنون با خانواده اش در ایالت انتاریوی کانادا بسر می برد.

شبرنگ

    نشسته ام چو غم روزگار در چشمت
خموش و خسته برنگ غبار در چشمت
    تو خنده چمنی کوره راه خاطره ای
   منم چو گریه بی اختیار درچشمت
    سرود گمشته ام, میهنم, اوستایم
   هرات و غزنه و ری سوگوار در چشمت
    به نی نی نگهت خفته بخت شبرنگم
   ویا شکست, شیشه شبهای تار در چشمت
    شنیده ام که به همسایه قصه میگفتی
  از ان ستاره دنباله دار در چشمت
    ز بی نهایت شب, انجماد اسب و سوار
   زعمق فاجعه و بند و دار در چشمت
    بدست حادثه مسپر, پرنده می طلبد
    سفر به ساحل صبح بهار درچشمت
    خراب میکده ام, تشنه ام, پذیرا شو
    یکی مسافر بی کوله بار در چشمت
    چه ناله ها که شکست و چه شعله ها که فسرد
     منم نشسته چو شمع مزار در چشمت

کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط سخی فرهادی 87/3/23:: 6:35 صبح | () نظر