ک
کارتوس: فشنگ
کافه: قهوه خانه
کاغذریگ: کاغذ سنباده
کاک : کائوچو، چوب پنبه
کاکا: عمو
کارتوس: فشنگ
کافه: قهوه خانه
کاغذریگ: کاغذ سنباده
کاک : کائوچو، چوب پنبه
کاکا: عمو
کاکه: لوطی
کالا: جامه
کالا: جامه
کالاشویی: لباسشویی
کالاکشی: اثاث کشی
کباب پشتی: ششلیک
کِبَل: کابل سیم برق یا تلفن
کُپ(کُپّک): قوز، گوژپشت
کپّه : گرد، سفوف
کُپی کشی: صافکاری
کتاره: نرده
کُت بند: چوب رخت، جالباسی
کتلاگ: کاتالوگ، ژورنال
کتالیست: کاتالیزور، سرعت بخش
کچالو: سیب زمینی
کچری: خوراکی مانند ماش پلو یا دمی ماش
کراچی: گاری
کراچی دستی: فرغان، فرغون
کُرتی: کرته، کُت
کرِم دندان: خمیر دندان
کرِمِ ریش: خمیر ریش
کرِم رول: رولت
کرنشافت: میل لنگ
کَرّه : حلقهء دست بند یا پای بند
کسِت: کاست
کسترایل: روغن کرچک
کشفِ جرایم: (ادارهء) آگاهی
کفتان : 1.مبصر 2. کاپیتان
کفیدن: ترکیدن
کلان : بزرگ
کلان شونده: اعیان ، بزرگ قوم
کلانکار: جسور
کلامویی: کلاه گیس
کلَپ: کلوب
کلپوره: دنبلان
کلتور: فرهنگ
کلکل : بگومگو ( در هرات: کلجار) ـ
کلکین: پنجره
کلوله: گرد، کروی
کلونیا: ادکلن
کـَلّه چَــر َک: بیماری اوریون
کلینر: شاگرد شوفر
کمبغل: بی نوا
کمپل: پتّو
کمپوز: آهنگ
کمپوزیتر: آهنگساز
کمپیر: پیرمرد یا پیرزن
کمره: دوربین عکاسی
کمیشن : کمیسیون
کَندَک: گروهان، واحد نظامی
کُنده: : چوب سوخت (در هرات: هیزم )ـ
کنده شکن: هیزم شکن
کنگاش: سرطان ، خرچنگ
کوته قفلی: زندانی سلول انفرادی
کوتی : خانهء مجلل، خانهء ییلاقی
کَوچ: مبل
کوچ: بار و بنه ( گاهی اهل و عیال) ـ
کوچکشی: اثاث کشی
کوچی: چادرنشین، خانه بدوش
کورد: باغچه
کوره: داش
کوکره: تراخم (درهرات: دونی)ـ
کوله وان: محافظ، نگهبان
کوما: اغما
کومه: لُُپ، گونه
کویه: موریانه
کیله: موز
کیمیا: شیمی
کیمیای عضوی: شیمی آلی
گ
گادی: درشکه
گاز خوردن: تاب خوردن
گپ : 1. سخن 2. خبر
گُدام: مخزن، انبار
گُدایش: ویار( در هرات: گستا) ـ
گُدی: لعبت، عروسک
گدی: پران بادبادک
گراف: قلب نوار قلب
گرده: کلیه، قلوه
گروپ: گلوب، لامپ
گریزاندن: فراری دادن
گریزی: قاچاقی
گزمه: کشیک امنیّتی سیار
گژدم: عقرب
گشنیچ: گشنیز ( در هرات: قشنیز) ـ
گُلایی: پیچ خیابان یا کوچه، سر نبش
گُلپی: گلِ کرَم
گل: گلاب گل محمدی
کالاکشی: اثاث کشی
کباب پشتی: ششلیک
کِبَل: کابل سیم برق یا تلفن
کُپ(کُپّک): قوز، گوژپشت
کپّه : گرد، سفوف
کُپی کشی: صافکاری
کتاره: نرده
کُت بند: چوب رخت، جالباسی
کتلاگ: کاتالوگ، ژورنال
کتالیست: کاتالیزور، سرعت بخش
کچالو: سیب زمینی
کچری: خوراکی مانند ماش پلو یا دمی ماش
کراچی: گاری
کراچی دستی: فرغان، فرغون
کُرتی: کرته، کُت
کرِم دندان: خمیر دندان
کرِمِ ریش: خمیر ریش
کرِم رول: رولت
کرنشافت: میل لنگ
کَرّه : حلقهء دست بند یا پای بند
کسِت: کاست
کسترایل: روغن کرچک
کشفِ جرایم: (ادارهء) آگاهی
کفتان : 1.مبصر 2. کاپیتان
کفیدن: ترکیدن
کلان : بزرگ
کلان شونده: اعیان ، بزرگ قوم
کلانکار: جسور
کلامویی: کلاه گیس
کلَپ: کلوب
کلپوره: دنبلان
کلتور: فرهنگ
کلکل : بگومگو ( در هرات: کلجار) ـ
کلکین: پنجره
کلوله: گرد، کروی
کلونیا: ادکلن
کـَلّه چَــر َک: بیماری اوریون
کلینر: شاگرد شوفر
کمبغل: بی نوا
کمپل: پتّو
کمپوز: آهنگ
کمپوزیتر: آهنگساز
کمپیر: پیرمرد یا پیرزن
کمره: دوربین عکاسی
کمیشن : کمیسیون
کَندَک: گروهان، واحد نظامی
کُنده: : چوب سوخت (در هرات: هیزم )ـ
کنده شکن: هیزم شکن
کنگاش: سرطان ، خرچنگ
کوته قفلی: زندانی سلول انفرادی
کوتی : خانهء مجلل، خانهء ییلاقی
کَوچ: مبل
کوچ: بار و بنه ( گاهی اهل و عیال) ـ
کوچکشی: اثاث کشی
کوچی: چادرنشین، خانه بدوش
کورد: باغچه
کوره: داش
کوکره: تراخم (درهرات: دونی)ـ
کوله وان: محافظ، نگهبان
کوما: اغما
کومه: لُُپ، گونه
کویه: موریانه
کیله: موز
کیمیا: شیمی
کیمیای عضوی: شیمی آلی
گ
گادی: درشکه
گاز خوردن: تاب خوردن
گپ : 1. سخن 2. خبر
گُدام: مخزن، انبار
گُدایش: ویار( در هرات: گستا) ـ
گُدی: لعبت، عروسک
گدی: پران بادبادک
گراف: قلب نوار قلب
گرده: کلیه، قلوه
گروپ: گلوب، لامپ
گریزاندن: فراری دادن
گریزی: قاچاقی
گزمه: کشیک امنیّتی سیار
گژدم: عقرب
گشنیچ: گشنیز ( در هرات: قشنیز) ـ
گُلایی: پیچ خیابان یا کوچه، سر نبش
گُلپی: گلِ کرَم
گل: گلاب گل محمدی
گــُــند: صمغ
گندنا: تره
گوت: قرقره
گوتک: قرقره
گوره: کافر
گوشک (گوشکی): گوشی تلفن
گوگرد: کبریت
گولّه: گلوله
گولی: قرص، حب
گوند: حزب
گیبی: نوعی شلوار با سرپاچهء تنگ
گَیس: 1. گاز2. چراغ گاز
ل
لال: سرخ
لالا: برادر
لاله: لقبی برای هندوان
لایتر: فندک
لبسرین: ماتیک، روژ لب
لبلبو: چغندر، لبو
لشم: صاف و لغزان
لغزان: سرسره
لفت: آسانسور
لَلم: دیم
للمی: دیمی
للو: لالایی
لوت: اسکناس
لوچ : برهنه (در هرات: لیسک) ـ
لوچّک: ناقلا و نا شایست
لودسپیکر: بلند گو
لوده: خل، ابله
لَوز: نوعی شیرینی مانند باقلوای یزد
لوکات: میوه یی جون زالزالک اما بزرگتر
لیتی: کاچی
لیسنس: گواهینامهء رانندگی
لیسه: دبیرستان
لیلام: حراج
لیلامی: لباس دست دوم خارجی
لیلیه: 1. شبانه 2. خوابگاه
لین: 1. صف و قطار2. کابل، سیم
م
مادر کیکا: سوسک
مارکیت: پاساژ، بازارچه
گندنا: تره
گوت: قرقره
گوتک: قرقره
گوره: کافر
گوشک (گوشکی): گوشی تلفن
گوگرد: کبریت
گولّه: گلوله
گولی: قرص، حب
گوند: حزب
گیبی: نوعی شلوار با سرپاچهء تنگ
گَیس: 1. گاز2. چراغ گاز
ل
لال: سرخ
لالا: برادر
لاله: لقبی برای هندوان
لایتر: فندک
لبسرین: ماتیک، روژ لب
لبلبو: چغندر، لبو
لشم: صاف و لغزان
لغزان: سرسره
لفت: آسانسور
لَلم: دیم
للمی: دیمی
للو: لالایی
لوت: اسکناس
لوچ : برهنه (در هرات: لیسک) ـ
لوچّک: ناقلا و نا شایست
لودسپیکر: بلند گو
لوده: خل، ابله
لَوز: نوعی شیرینی مانند باقلوای یزد
لوکات: میوه یی جون زالزالک اما بزرگتر
لیتی: کاچی
لیسنس: گواهینامهء رانندگی
لیسه: دبیرستان
لیلام: حراج
لیلامی: لباس دست دوم خارجی
لیلیه: 1. شبانه 2. خوابگاه
لین: 1. صف و قطار2. کابل، سیم
م
مادر کیکا: سوسک
مارکیت: پاساژ، بازارچه
ماشاوه: نوعی سوپ خوشمزهء کابلی
ماشین: موتور
ماشین تایپ: ماشین تحریر
ماشین گوشت: چرخ گوشت
ماکیان: مرغ
مالدار: فلاّح، دامدار
مالداری: دامداری
مالیده: چنگالی
مالیه: دارایی
ماما: دایی
مأمور: کارمند
مأموریت: کلانتری، پاسگاه
مبلایل: روغن موتور
متعلم: دانش آموز
متقاعد: بازنشسته
مجلاّ: معافیت خدمت سربازی
مجلس: جلسه
مجلس وزرا: جلسهء هیأت دولت
مُچِ (پایا دست): بندِ (پا یا دست) ـ
محاسبه: حسابداری
محرِّر: 1. نویسندهء احکام و فتاوی دادگاه 2. نامه نگار، دبیر
محرِقه: حصبه (در هرات: دامنه) ـ
محصّل: دانشجو
محکمه: دادگاه
مدد: معاش مساعده
مدرسه: محلّ آموزش دروس دینی، حوزه
مدیر: عمومی مدیر کُل
مُرچ: فلفل
مرغانچه: مرغدانی
مستری: مکانیک
مستریخانه: مکانیکی
مستوفی: رئیس دارایی
مستوفیت: ادارهء دارایی
مسکه : کره
مشرانو جرگه : مجلس سنا، مجلس اعیان
مشنگ: نخودفرنگی
مصروف: مشغول
مطبعه: چاپخانه
معارف: آموزش و پرورش
معاش: حقوق
معاش پیشکی: مساعده، وام
معاون: دستیار
معاون دریا: سرشاخهء رود
مقرّر: منصوب
مکتب: مدرسه، دبستان
ملاّ امام: پیشنماز، امام جماعت
ملازم: پیشخدمت
مَلِک: کدخدا
مُلّی: تُرب
ملّی گک : تربچه
ممیّز: ناظر امتحانات
منتو: خوراکی از گوشت کوبیده و پیاز که در خمیر پیچند
مُنج: کَنَف
منده یی (مندی): میدان بار
منشی: دبیر
منور: روشنفکر
موتر: ماشین، اتومبیل
موتر تیزرفتار: خودرو
موتر جنازه : آمبولانس گورستان
موتر لاری: کامیون
موتر سرویس: اتوبوس
موچی: پینه دوز، تعمیرکار کفش
موخی: ازدواجی که به خانواده یی دختری دهند و دختری ازانها گیرند (درهرات: الیشان)ـ
موزه: چکمه
موزیم: موزه
مونوگراف: پایان نامه
میخانیک: مکانیک
میدان هوایی: فرودگاه
میرزا: مأمور دولت
میرمن: بانو، خانم
میزان: مهرماه
میزان الحراره: دماسنج
میز خطابه: تریبون
میله: پیکنیک، تفرّج
مینی بس: مینی بوس
ماشین: موتور
ماشین تایپ: ماشین تحریر
ماشین گوشت: چرخ گوشت
ماکیان: مرغ
مالدار: فلاّح، دامدار
مالداری: دامداری
مالیده: چنگالی
مالیه: دارایی
ماما: دایی
مأمور: کارمند
مأموریت: کلانتری، پاسگاه
مبلایل: روغن موتور
متعلم: دانش آموز
متقاعد: بازنشسته
مجلاّ: معافیت خدمت سربازی
مجلس: جلسه
مجلس وزرا: جلسهء هیأت دولت
مُچِ (پایا دست): بندِ (پا یا دست) ـ
محاسبه: حسابداری
محرِّر: 1. نویسندهء احکام و فتاوی دادگاه 2. نامه نگار، دبیر
محرِقه: حصبه (در هرات: دامنه) ـ
محصّل: دانشجو
محکمه: دادگاه
مدد: معاش مساعده
مدرسه: محلّ آموزش دروس دینی، حوزه
مدیر: عمومی مدیر کُل
مُرچ: فلفل
مرغانچه: مرغدانی
مستری: مکانیک
مستریخانه: مکانیکی
مستوفی: رئیس دارایی
مستوفیت: ادارهء دارایی
مسکه : کره
مشرانو جرگه : مجلس سنا، مجلس اعیان
مشنگ: نخودفرنگی
مصروف: مشغول
مطبعه: چاپخانه
معارف: آموزش و پرورش
معاش: حقوق
معاش پیشکی: مساعده، وام
معاون: دستیار
معاون دریا: سرشاخهء رود
مقرّر: منصوب
مکتب: مدرسه، دبستان
ملاّ امام: پیشنماز، امام جماعت
ملازم: پیشخدمت
مَلِک: کدخدا
مُلّی: تُرب
ملّی گک : تربچه
ممیّز: ناظر امتحانات
منتو: خوراکی از گوشت کوبیده و پیاز که در خمیر پیچند
مُنج: کَنَف
منده یی (مندی): میدان بار
منشی: دبیر
منور: روشنفکر
موتر: ماشین، اتومبیل
موتر تیزرفتار: خودرو
موتر جنازه : آمبولانس گورستان
موتر لاری: کامیون
موتر سرویس: اتوبوس
موچی: پینه دوز، تعمیرکار کفش
موخی: ازدواجی که به خانواده یی دختری دهند و دختری ازانها گیرند (درهرات: الیشان)ـ
موزه: چکمه
موزیم: موزه
مونوگراف: پایان نامه
میخانیک: مکانیک
میدان هوایی: فرودگاه
میرزا: مأمور دولت
میرمن: بانو، خانم
میزان: مهرماه
میزان الحراره: دماسنج
میز خطابه: تریبون
میله: پیکنیک، تفرّج
مینی بس: مینی بوس
کلمات کلیدی:
