دمای اولیه ی عالم چقدر بوده است؟!
ما نمی توانیم در زمان به عقب برگردیم و دماسنجی را در دوران ابتدایی جهان نصب کنیم، اما اخترشناسان روش بهتر و غیر مستقیمی را برای اندازه گیری دمای عالم در 11 میلیارد سال پیش یافتند.دمای اولیه عالم در آن زمان یعنی پس از انفجار بزرگ و بعد از شکل گیری عالم، بسیار سرد و معادل 9 کلوین (264- درجه سانتی گراد) بوده است اما با این حال گرمای بیشتری نسبت به زمان حال داشته است، دمای عالم اکنون کمتر از 3 کلوین (270- درجه سانتی گراد) است.
برخی از سردترین اجرام در عالم ابرهای گازیی هستند که فضای میان ستاره ای و کهکشانی را پر کرده اند. اما باز هم این اجرام گرم تر از صفر مطلق یا صفر کلوین هستند و این بدان دلیل است که آنها با تابش باقی مانده از دوران اولیه جهان گرم می شوند.
آنچه که تابش زمینه کیهانی نام دارد، همان تابشی است که پلاسماهای موجود در عالم از خود ساطع می کنند، این تابش از 380000 سال بعد از انفجار بزرگ در محیطی از عالم با فاصله 13.7 میلیارد سال نوری از ما، شروع به پرتوافشانی کرد.
اما همانگونه که عالم انبساط می یافت، به طول موج این تابش ها افزوره می شد و انرژی آنها کمتر می گشت و این بدین سبب بود که تابش زمینه کیهانی از جنس امواج الکترومغناطیس است. همراه با این دو رخداد دمای تابش نیز کمتر شد تا به دمای کنونی یعنی 2.7 کلوین رسید.
اکنون گروهی از اخترشناسان هندی دمای این تابش را در 11 میلیارد سال پیش یعنی زمانی که عالم تنها 5 میلیارد سال عمر داشته است، اندازه گرفته اند.
روش غیر مستقیم
آن ها دمای تابش زمینه کیهانی را معادل 9.15 کلوین با اختلاف عددی 0.7 کلوین اندازه گیری کردند که این رقم بسیار نزدیک به 9.3 کلوین است که نظریه انفجار بزرگ آن را پیش بینی می کند.
اخترشناسان با روشی کاملا غیرمستقیم به حاصل نهایی رسیدند. در حقیقت آنها دمای گاز کربن مونواکسید را در کهکشانی با فاصله 11 میلیارد سال نوری اندازه گرفتند. این گاز به سبب قرار گیری در مقابل نور یک اختروش (کوازار) آشکار شد.
این گروه اخترشناسی به وسیله آرایه تلسکوپ VLT طول موج های جذبی گاز کربن مونواکسید را اندازه گیری کردند. آثار طول موج ها وابسته دمای گاز کهکشان بود و این دما همان چیزی است که از تابش زمینه کیهانی حاصل می شود
ایلیا تیموری
بنقل از:
کلمات کلیدی:
