آثارتأریخی افغانستان
قصردارالامان:
این ساختمان تاریخی بفاصله 8 کیلومتری بطرف جنوب غرب شهرکابل درحوزه چهاردهی قبلاً بنام (افشارتپه)، درزمان امانالله خان ساخته شده است. در زمان ساخت این قصرکه جدیداً مناسبات حسنه سیاسی بین دولت افغانستان وآلمان ایجاد شد درامور شهرسازی و تعمیرات 22 تن مهندسان دولت آلمان حصه گرفته بودند که از جمله ساخت قصر دارالامان درسال 1304 هـ. ق. تحت نظر مهندس والتر هارتن آلمانی آغاز و درسال 1306 تکمیل گردید و قصر مذکور بداخل تقریباً 150 اطاق خورد وبزرگ اعمار شده که تمام دستگاه دولتی دوره امانی ازآن استفاده می کردند. قصرمذکور دراثرجنگ های افغانستان آسیب دیده است.
قصرچهلستون ... .
کاخ کوتی باغچه وبرج های درون ارگ:
از بناهای تاریخی شهرکابل است. کوتیباغچه که ازساختمانهای آراسته روزگار پادشاهی عبدالرحمن بوده دارای تزئینات گچبری، مینیاتوری وشبکه کاری چوب بوده ازجمله ساختمانهای بزرگ عصراست که دراثرجنگهای اخیر شهرکابل ویران شده است.
منارعبدالوکیل خان:
این سازة ششرخ دربین پارک قشنگ درچهارراه بریکوت شهرکابل بنا شده و یادگاریست از نائب سالار عبدالوکیل خان نورستانی که در سال 1309 درباغ عارف کوهدامن درشورش دوم سقوی کشته شد. این سازه دراثرجنگهای اخیر تخریب شده اما قابل ترمیم است. منار مذکور در 27 کیلومتری جنوب شرقی کابل در کوه شیوکی (خرد کابل) درمیان راه استوپاهای شیوکی و گلدره موسهی لوگر به عنوان نشانه برای کاروانهای جاده ابریشم بنا شده بود. این اثر زیبا که تقریباً 25 متر بلندا داشته 1800 سال قبل درزمان فرمانروایان کوشانی از سنگهای متورق نازک سرخ رنگ تراش شده وسنگهای بزرگ طبیعی به سبک ویژهای ساخته شده است که یکی اززیباترین شاهکارهای معماری آن عصربود متأسفانه دراثر جنگها و اوضاع جوی آسیب دیده است.
منارعلم و جهل:
منارعلم وجهل به یادگار پیروزی علم برجهل که یادی ازسالهای خونین واغتشاش مشهور به ملای لنگ را برضد نهضت افغانستان می دهد درفراز تپه کوچک درکنارپارک احمدشاهی کابل درمقابل نوآباد بریکوت به شکل مقبول ومرغوب ازسنگهای رنگین وظریف بنا یافته است و دراثر جنگ ها آسیب دیده است.
زیارت شیخ سعدالدین احمد انصاری معروف به حاجی صاحب پایمنار:
این مزار در روستای ده یحیی و تنگی جویبار که مشهور به قلعة حاجی صاحب مدوح است دربین قلعه اقامتگاه دورة حیات شان واقع است. محیط دژ تخمیناً درحدود دونیم جریب زمین است، ازحصهء نصف محیط ساختمان زیارت ومربوطاتش آغازشده، حیاط بدو بخش تقسیم شده که مابین بصورت خیابان و دوطرف باغچه وخیابان بوده عقب آنها گورستانی وبعد آن تعمیرمسجد ومزار و دروسط احاطه مسجد بزرگ جامع گنبد پوش وبطرف جنوب مسجد جامع، مسجد دیگریست. بطرف شمال مسجد جامع، راهرو احاطة پیش روی مزار است که ازاین راهرو داخل احاطة مذکور شده وبعداً داخل گنبد میشود، اطراف گنبد چندین حجرههای خورد منظم دارد، دربین گنبد که بالای پخته کاری آن تماماً تخته سنگ مرمر نصب بوده وحالا جزبعضی تختههای سنگ افتاده چیزدیگری ازآن باقی نیست، اولاً مزار خود بزرگوار است که اطراف مزاربصورت صندوق و دارای کتاره سنگ مرمر است.
سید جمال الدین افغانی درسال ???? (هجری قمری) برابر با سال ????م. دراستانبول پایتخت آنوقت ترکیه درگذشت و درگورستان شیوخ دفن گردید. درسال ???? پیکرسید جمالالدین ازاستانبول به کابل منتقل شد و درمنطقه علیآباد (داخل محوطه دانشگاه کابل) دفن گردید که با دفن تابوت او دراین محل، نام دارالفنون به آنجا گذاشته شد و درزمان سلطنت محمدظاهرشاه درسال ???? سازه بلندی از سنگ آبنوس سیاه بالای آن گردید.
آرامگاه ومسجد حاجی صاحب پایمنار:
این ساختمان گنبدی ازجمله یادمانهای تاریخی افغانستان بوده که درشهرستان دهسبز درشمال شهر کابل قرار دارد. این اثر تاریخی دراثر جنگها و اوضاع جوی آسیب دیده است.
کلمات کلیدی: