اویس توخی روزنامه نگار در هرات

این پل در مسیر جاده قدیمی هرات - قندهار واقع شده و در گذشته های دور، کاروان هایی که از هرات به مقصد سیستان، قندهار و هند سفر می کردند، از این پل عبور می کردند.

پل مالان، در شکوفایی اقتصاد و درآمد مردم هرات نقش مهمی داشته و از همین رو در طول تاریخ، بارها بازسازی شده است.

در بیشتر کتاب های تاریخی که نامی از هرات در آنها آمده، در مورد پل شگفت انگیز مالان نیز سخن گفته شده است.

این پل در سال ??? هجری قمری (برابر با ???? میلادی) و در زمان سلطان سنجر سلجوقی به همین شکلی که اکنون هست، با اندک تفاوت، ساخته شد.

ولی از روی داستان هایی که در مورد پل مالان حکایت می کنند و بنا به اهمیت تجارتی و موقعیت جغرافیایی هرات، گمان می رود که تاریخ ساخت این پل خیلی نزدیک به تاریخ ساخت شهر هرات باشد. در برخی از این حکایت ها، تاریخ ساخت پل مالان تا پیش از ظهور اسلام نیز ذکر شده است.

"تخم مرغ"؟

	یک جهانگرد آلمانی، در سال ????، عکس هایی از پل مالان گرفته است

مالان روستای کوچکی است که در کنار هریرود قرار دارد. به گفته برخی مورخان، پیش از اسلام در این روستا آتشکده ای بوده که اهالی شهر هرات در این آتشکده عبادت می کردند.

در زمانی که بر روی رودخانه هریرود پلی وجود نداشت، مردم به سختی از آب عبور می کردند و خود را به آتشکده می رساندند. این روایت می گوید یک موبد آتشکده مالان به نام برزو - که فرزند نداشت و از بی فرزندی همواره رنج می برد - روزی دست به دامان اهورامزدا شد و گفت اگر مرا فرزندی باشد، به شکرانه آن، بر روی هریرود پلی خواهم ساخت که مردم بتوانند به آسانی از آب عبور کنند و به آتشکده بیایند، خداوند فرزندی به برزو ارزانی کرد و برزو نام او را فریدون گذاشت و سپس به وعده خود عمل کرد و این پل را ساخت .

مثنوی زهره و فریدون

فکری سلجوقی از شاعران و تاریخ نگاران هرات، این داستان را در یک مثنوی به نام فریدون و زهره به نظم در آورده است که در بحر مثنوی یوسف و زلیخای جامی است.

سروده معروف "سر پل مالان" با لهجه هراتی، از روی مثنوی "زهره و فریدون" ساخته شده است:

سر پل مالان دختری دیدم
قشنگ و زیبا او را پسندیدم

	پل مالان در جریان جنگ آسیب کلی دیده بود و توسط موسسه داکار بازسازی شد (عکس از داکار)

پل مالان در حال حاضر دارای ?? دهنه یا طاق است. اما الکساندر همیلتون جهانگرد انگلیسی در اواخر قرن نوزدهم میلادی زمانی که از هرات دیدن می کرد در مورد پل مالان نوشته است که این پل، دارای ?? دهنه است.

این جهانگرد همچنین نوشته که در آن زمان آب رودخانه هریرود تغییر مسیر داده و از داخل پسته‌زار کنار پل می گذشته و راه را مسدود کرده بود. گزارشی که الکساندر همیلتون در مورد هرات نوشته، در سال ???? میلادی در بریتانیا به چاپ رسیده است

نیدرمایر، جهانگرد آلمانی نیز در سال ???? میلادی که در هرات بسر می برد، از پل مالان عکس هایی تهیه کرده که مشخصات پل را نشان می دهد.

در سالهای جنگ در افغانستان، پل تاریخی مالان قسماً از بین رفته بود ولی در سالهای ???? و ???? توسط مو سسه داکار مجدداً بازسازی شد.

مرضیه عدیل در کابل

	"در افغانستان در هر?? دقیقه یا هر نیم ساعت ما یک مادر را از دست می دهیم"

مقامات وزارت صحت افغانستان می گویند عدم دسترسی زنان به خدمات درمانی در هنگام بارداری و خطرات زمان زایمان باعث معلولیت و حتی مرگ شمار زیادی از مادران می شود.

بر اساس آمار جدید ارائه شده از سوی این وزارت در هر سی دقیقه یک مادر افغان به سبب بیماریهای قابل علاج جان خود را از دست می دهد.

حمیده عبادی، رئیس صحت اداره باروری وزارت صحت افغانستان، که در مراسم بزرگداشت "روز ملی مصونیت مادران" صحبت می کرد، گفت: "در افغانستان در هر?? دقیقه یا هر نیم ساعت ما یک مادر را از دست می دهیم و سالانه نزدیک به ??? هزار کودک مادر خود را از دست می دهند."

خانم عبادی افزود: "کودکانی که مادر خود را از دست می دهند ده برابر بیشتر از کودکانی که مادرانشان زنده اند با خطر مرگ مواجه هستند."

ازدواجهای قبل از وقت، ولادت های پی در پی، درآمد کم، تغذیه ناسالم، خشونت ها و آسیب های روانی ناشی از آن، کافی نبودن کارکنان صحی و دور بودن مراکز صحی از عوامل عمده افزایش مرگ و میرمادران در افغانستان دانسته می شود.

از سوی دیگر بسیاری از مردان خانواده بنابر سنت های محلی اجازه نمی دهند زنان خانواده شان به مراکز صحی بروند و توسط پزشکان مرد معاینه شوند.

اما فیض الله کاکر، معاون وزارت صحت می گوید تحقیقات جدید یک پزشک آمریکایی برروی خون شماری از زنان در کابل نشان داده است که شمار زیادی از آنها با کمبود جدی و یتامین دی و کلسیوم مواجه اند.

آقای کاکر گفت: "وقتی که شما خون مادران را در آزمایشگاه آزمایش کنید، یک ویتامین بسیارمهم که به نام ویتامین دی یاد می شود در خونشان فوق العاده کم است."

او افزود: "وقتی ویتامین دی در خون کودکان در وقت رشدشان کم باشد کلیسیوم- که یک عنصر مهم دیگر برای برای رشد است- به صورت درست جذب نمی شود و این یکی ازعوامل مرگ و میر مادران است."

آقای کاکر همچنان گفت: "من فکر می کنم این مشکل در ولایات دور دست- مثل بدخشان- بسیار جدی است."

وزارت صحت افغانستان افزایش پزشکان و پرستاران زن و استخدام آنها در مناطق دور دست و فرستادن پیام های بهداشتی برای بالا بردن سطح آگاهی مردم را بهترین وسیله برای کاهش مرگ و میرمادران می داند.

اما این وزارت مشکلات امنیتی در مناطق دور دست و مشکلات جغرافیایی را به عنوان چالشهایی در برابر خود می داند.

افغانستان در سطح جهان بالاترین رقم مرگ و میرمادران را دارد.