"افغانستان: چهار راه دنیای کهن" نام نمایشگاه آثار باستانی افغانستان است که اخیرا در موزه بریتانیا در لندن گشایش یافته است.
این نمایشگاه که از سوی رئیس جمهوری افغانستان و وزیر خارجه بریتانیا افتتاح شد از روز پنجشنبه سوم مارچ/مارس به صورت رسمی به روی دیدار کنندگان باز است.
برخی از آثار به نمایش گذاشته شده درین نمایشگاه شامل قطعات پر ارزش مربوط به 2000 سال قبل از میلاد مسیح است.
این آثار از چهار محل در افغانستان کنونی به دست آمده و از مهمترین کشفیات باستان شناسی در آسیایی میانه خوانده شده است.
این آثار به نظر باستان شناسان رشته وسیعی از نظریات، سنن و ارتباطات فرا فرهنگی را نشان می دهد که در افغانستان موجود بوده است. برای حفاظت از این آثار گرانبها درجریان جنگ های داخلی، مسئولان افغان آنها را در زیر زمینی در کاخ ریاست جمهوری افغانستان پنهان کرده بودند. حالا این آثار به اکناف جهان سفر می کنند تا یاد آور تاریخ غنی افغانستان باشند.
این آثار در مجموع به چهار دسته براساس محلی که از آن به دست آمده اند، دسته بندی شده اند.
آثار طلا تپه
در سال 1978 در شامگاهی تجاوز شوروی به افغانستان، ویکتور ساریانیدی باستان شناس روس چندین گور را کشف کرد که در یک محل بسیار قدیمی کنده شده بود. یک تاج طلایی نفیس که قابلیت جدا شدن به قطعات کوچک تر را داشت و برای انتقال می توانست به آسانی در جعبه های کوچک جا داده شود، این اثر بیانگر این بود که گورستان مربوط به یک خانواده ثروتمند چادرنشین احتمالا" فرمانروایان کوشانی بوده است.
این آثار شامل بیشتر از 20 هزار قطعه جواهر است که در شکل های کوپیدها یا خدایان عشق، ماهی ها و جانوران افسانه یی ماهرانه طراحی و با سنگ های نیمه قیمتی گوهر نشانی شده اند.
طراحی و هنر به کار گرفته شده درین آثار نمونه هایی روشن از یک هنرکهن بومی شگوفا را نشان می دهد که از یونان باستان، آسیای میانه و ایران تاثیر پذیرفته است.
آثار تپ? فلول
گنجینه های کشف شده در تپه فلول از جمله قدیمی ترین یافته های باستان شناسی در افغانستان است و تاریخ آن به 2 هزار و 200 قبل از میلاد بر می گردد. کشاورزان افغان این گنجینه های طلا و نقره را در سال1966 میلادی در نزدیکی یک تپه در روستای فلول در شمال شرق افغانستان یافتند.
کاسه های کشف شده در این محل اصلا توسط صنعتکاران محلی ساخته شده بودند که شاید طلای آن از منابع نزدیک به دریای آمو به دست آمده بود. نقش و نگار و تزیینات بخشی از این آثار از اشیایی الهام گرفته شده که احتمالا از دوردست ها از طریق راه های قدیمی تجارت به افغانستان آورده شد بودند. این آثار نشان حضور یک تمدن غنی عصر برنز را در منطقه نشان می دهد.
آثار آی خانم
آثار به دست آمده از آی خانم داستان فتوحات یونانیها در افغانستان را شرح می دهد. باستان شناسان سالها در جستجوی یافتن نشانه هایی از حضور یونانیها در افغانستان بودند، اما بالاخره این ظاهر شاه پادشاه فقید افغانستان بود که در سال 1964 و درجریان شکار، یک اثر یونانی را که از زیر زمین بیرون برآمده بود، تشخیص داد.
شهرک آی خانم در ولایت شمالی جوزجان واقع است، در قدیم و در سالهایی که این آثار به آن بر می گردد، این شهرک در واقعا انتهای امپراطوری یونانی بود که از سوی یکی از ژنرال های اسکندر مقدونی ساخته شده بود.
ترکیب هنر و سنت های یونانی – محلی، در مجسمه های تراشیده شده مربوط به این زمان به وضوح دیده می شود. یکی از مجسمه ها یک جوان ورزشکاری را نشان می دهد که تازه از ورزشگاه بیرون شده و عبای دراز خود را براساس رسوم یونانی به روی بازوی خود آویخته است، اما موهایش به روی شانه هایش ریخته که یک شیوه متداول در شرق آن زمان بود. این مکان به نام محلی اش آی خانم (ماه خانم) مشهور است که گفته می شود نام یک شاه بانوی ازبک بوده است و براساس برخی از یافته های تاریخی در نزدیکی های این محل زندگی می کرده است.
آثار بگرام
در اوایل قرن اول میلادی، شمال شرق افغانستان شامل شاهراه ابریشم شد. شاهراه ابریشم شبکه ای از راه های تجاری بود که از چین گرفته تا آسیایی میانه و دریایی مدیترانه گسترش می یافت. یک کشف بی نظیر توسط باستان شناسان فرانسوی در سال های 1937 و 1939 در شهرک بگرام در شمال کابل نشان می دهد که چگونه رد پای فرهنگ ها، باورها و هنرهای دوران مختلف در مسیر این راه تاریخی حک شده اند.
در دو انبار بسته در درون کاخ تاریخی بگرام، باستان شناسان جامهای رومی، مبلمان/ فرنیچر هندی ساخته شده از عاج و آثار تزیینی چینی یافتند. در یکی از اتاق ها، سه زن حک شده در عاج پیدا شد که نمایانگر الهه دریا در هندوئیزم می باشد، الهه گنگا بر روی مکارا یک که یک موجود افسانه ای است ایستاد است که یک قسمت آن فیل، یک قسمت آن تمساح و قسمت دیگر آن ماهی می باشد و یک لباس هندی بر تن دارد. این کندنکاری ها در اصل پایه های میز بوده اند و نشانگر یک جامعه جا افتاده که دارای وسایل تجملی بوده و در سایه کوه های هندو کش به شگوفایی رسیده بود.
نمایشگاه ها
این آثار که به "گنجینه باختر" نیز موسوم است، تا کنون در کشورهای مختلف از جمله، ایالات متحده آمریکا، آلمان، هلند و فرانسه به نمایش گذاشته شده است و به گفته مسئولان موزه کابل با استقبال زیاد در همه این کشورها مواجه شده است.
گردانندگان نمایشگاه در بریتانیا می گویند تا بحال پیشاپیش حدود یک صد هزار نفر برای دیدار ازین نمایشگاه ثبت نام کرده اند و آنان انتظار دارند تا این آثار برعلاوه جذب شماری زیادی از دیدار کنندگان در ارائه یک تصویر متفاوت از افغانستان در میان شهروندان غربی کمک کند.
نمایشگاه افغانستان تا سوم جولای/ژوئیه امسال باز خواهد بود و سپس به سفر خود به دیگر کشورهای دنیا از جمله استرالیا ادامه خواهد داد.
برای دیدن عکسهای آثار تاریخی افغانستان این جا کلیک نمایید.
کلمات کلیدی:
آثار تاریخی استان هلمند [ویرایش]
آثار تاریخی استان قندهار [ویرایش]
آثار تاریخی استان غزنی [ویرایش]
- منارهای مسعود و بهرامشاه
- موزه تپه سردار
- آرامگاه سلطان محمود غزنوی
- آرامگاه شریف خان
- آرامگاه سنائی غزنوی
آثار تاریخی استان لوگر [ویرایش]
آثار تاریخی استان پکتیا [ویرایش]
آثار تاریخی استان ننگرهار [ویرایش]
آثار تاریخی استان لغمان [ویرایش]
آثار تاریخی استان پروان
آثار تاریخی استان کاپیسا
استوپاهای چشمه معاذالله
آثار تاریخی استان سمنگان
تخت رستم
آثار تاریخی استان بلخ
- آرامگاه حضرت علی کرم الله وجهه در شهر مزار شریف
- مسجد نهگنبد
- خانقاه کلان دهدادی
- آرامگاه امیر دوست محمد خان در صحن روضه? شریف
آثار تاریخی استان کندز
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
- آرامگاه تیمورشاه
- مسجد عیدگاه
- بوستانسرای، آرامگاه امیر عبدالرحمنخان
- باغ بابر
- باغ لطیف
- زیارت شیخ سعدالدین احمد انصاری
- آرامگاه و مسجد حاجی صاحب پایمنار
- آرامگاه میرزا عبدالقادر بیدل در محله? یکه ظریف خواجه رواش
- آرامگاه میرزا ظریف مامای میرزاعبدالقادر بیدل در محله? یکه ظریف خواجه رواش
- آرامگاه سید جمالالدین افغانی
- مسجد چوبفروشی
- آرامگاه نادرشاه شهید
- آرامگاه اعلیحضرت محمد ظاهرشاه
- مسجد شریف علیا
- مسجد ملا محمود
- مسجد گدری
- مسجد سهدکان چنداول
- دیوارهای سرکوه شیردروازه و آسمائی
- بالا حصار کابل
- قصر دارالامان
- زیارت آستانه واقع دارالامان (حضیره? اجداد مرحوم استاد سید محمد داؤد الحسینی)
- کاخ کوتیباغچه و برجهای درون ارگ
- قصر چهلستون
- منار علم و جهل
- منار عبدالوکیل خان
- زیارت عاشقان و عارفان علیه رحمه
- زیارت بابای خودی علیه رحمه
کلمات کلیدی:
مسجد عیدگاه
میان باغ علیمردان و چمن حضوری در شهر کابل افغانستان قرار دارد. این مسجد درسال1311 ه.ق. بنا نهادهشده و کار تعمیر آن در سال 1315 ه.ق. پایان یافت. در دیوار مسجد کتیبه سنگی وجود دارد که درآن تمام خصوصیات درج است. درین مسجد غیر از ادای نماز اجتماعات و جرگههای رسمی نیز برگزار میشد مثلاً جنگ با بریتانیا جهت استرداد استقلال افغانستان از منبر سنگی همین مسجد اعلان شد. و دیگر جرگههای قومی و فیصلههای عمومی درهمین مسجد صورت میگرفت.
شرق باغ علیمردان و شمالغرب چمن حضوری این مسجد در چمن حضوری مقابل جوی مستان طرف جنوب پل محمود خان ساحه وسیع را اشغال نموده عمارت مسجد به صورت طولانی شمالاً جنوباً بداخل هفتاد وشش گنبد خورد ویک گنبد بزرگ و یک رشته رواقها وکمانها ساخته شده و دارای منارهاو محرابهای منقش و یک محراب بزرگ مرکزی ودو محراب خورد پائینی بوده و ده منارههای خورد وبزرگ دارد. صرف سر گنبد بزرگ و سطی آهنپوش بوده بقیه تمام گنبدهای مذکور کاهگل است و پیشروی مسجد به طول آن تراسره یا صوفه به فرش سنگ مرمر سفید دارا است. مسجد مذکور تقریباً یکمتر بلند تر از صحن حیاط ساخته شده و قبلاً صحن مسجد مذکور با دیوار خشتی محدود شدهبود. به سمت شرق سه دروازه درآمد بزرگ با کمانهای گجبری شده و تزئین شده که دارای اصالت تاریخی بود و جود داشت. متاسفانه بعد از کودتای ثور 1357زبین رفت و گل و بته و درخت آن کشیدهشد صحن حیاط قیر و بتن گردیدهاست .
بوستان سرای
از جمله ساختمانهای دوره امیر عبدالرحمنخان در افغانستان بوده که در سال 1822 م به وسیله معماران قندهاری ساخته شده است. در اول چوپپوش و مقر پذیرایی مهمانان ویژه و شخصی امیر صاحب بود. امیر مهمانان را در همین جا بحضور پذیرفته و دیدار مینمود. او به این ساختمان علاقه ویژه داشته و از همین سبب وقتی که امیر عبد الرحمن خان فوت مینماید پسرش امیر حبیبالله پیکر پدرش را درین عمارت که دلخواهش بود دفن نمود.
باغ لطیف
در نزدیکی بالاحصار شهر کابل، پایتخت افغانستان، و در آغاز شهدای صالحین قرار داشت و از سوی سرهنگ عبدالطیف خان بنا شده بود. سرهنگ عبدالطیف از تیره? مومند و اصلاً ساکن شالیز غزنه بود. وی در دوران جوانی و در هنگامیکه امیرمحمدافضل خان هنوز به امارت نرسیده بود و از طرف پدرش فرمانروای کل صفحات ترکستان بود، به درجه کپتانی رسید که نامبرده در توپخانه حضور به عنوان فرمانده (قوماندان) ایفای وظیفه میکرد. چندی بعد به درجه (رتبه) سرهنگی (کرنیلی) رسید که تا زمان حکومت امیرعبدالرحمن خان در همین درجه باقی ماند.
با به قدرت رسیدن عبد الرحمن خان، عبدالطیف خان، برادر بزرگش عبدالقادرخان و پسر بزرگش عبدالسلام خان یکی پی دیگری بین سالهای 1306 تا 1308 هجری قمری محبوس گردیدند تا اینکه در زندان جان باختند و در همین باغ دفن گردیدند که اکنون گورگاههای ایشان مشخص نیست.
سرهنگ لطیف در شوربازار کابل سکونت داشت که محل سکونت وی بنام گذر کرنیل لطیف نامیده میشود. وی این باغ را در زمان سرهنگی خود ساخته بود که در آن زحمات فراوانی کشیده بود. این باغ با داشتن گلهای رنگارنگ و درختان زیبای شاه توت، توت، سیب، آلبالو، زردالو و غیره در شهر کابل نمونه بود. در میان باغ جوی آب روان قرار داشت و در کنار این جوی مسجدی نیز بنا شده بود. این باغ بزرگترین تفریگاه برای اهالی شهرکابل بود که مردم شهر کابل از طرف عصر بدانجا سرازیر میشدند. به همین دلیل، همه ساله برای مدت پنج هفته جشن (میله) نوروزی جشن دهقان درینجا برپا میشد. درین روزها، دهقانان به نمایش فرارودههایشان میپرداختند. نمایش گاوها، اسبها، قوچ جنگی، سگ جنگی، مرغ جنگی، کاغذپرانبازی، میله (جشن) گل ارغوان و دهها سرگرمیهای دیگر هزاران شهروند کابل و اطراف آن را به خود میکشانید.
دراوائل سال 1376 خورشیدی ازین باغ اثری بجا نمانده بود. این باغ در اثر بی توجهی حکومتهای پیشین و سپس در دوران جنگهای 23 سال اخیر به ویرانهای تبدیل شد و مکانی برای کشتن چارپایان بدست قصابان بود. ولی با اینحال مسجد آن طور نسبی آباد بود.
کلمات کلیدی:
مقبره تیمورشاه:
این مقبره بطرف غرب لیسه عائشه درانی، وجنوب دریای کابل موقعیت دارد. به روایت تاریخ و اهالی، مقبرة تیمورشاه پسراول احمد شاه بابا نواده زمان خان ولد دولت خان ازاحفاد اسد الله خان می باشد. اسد الله خان اولاده زیرک بابا سرطایفه مشهور ابدالی سره بین کندهاریست. زمانشاه مقبره تیمورشاه را از مقبره احمد شاه بابا بزرگتر بنا کرد ودر مدت ده سال سلطنت وی تا همین اندازه موجوده بسررسید. گرچه سندآغازوانجام مراسم سرپرستی ومعماری ومهندسی ووجه مصارف آن تا حال معلوم نگشته، اما کارتعمیر سالها را دربر گرفته است. دورادورگنبد مقبرة تیمورشاه، اطاقهای خورد دومنزله وجود دارد. بنای تعمیرگنبد ازخشت پخته وچونه براساس بناهای بخارایی ذریعه استادان قندهاری اکمال یافته، حصه اصل مرقد را در اول عمیق تر ازسطح زمین حفر وجسد تیمورشاه که بعد از تعمیرگنبد درحصه تحتانی واقع شده است، گذاشتند و بعداً در صحن فوقانی اندرون گنبد مانند آرامگاه احمد شاه بابا قبرنما ساختند واینکه محوطه فعلیه اطراف آرامگاه حصه نشیمنگاه روز با رعام تیمورشاه و از دو طرف شمال وغرب محدود به دریای کابل وموسوم به باغ شاه بود محقق است و آنچه اصل مرقد درقسمت عمق زمین مشاهده می شود محض به نسبت مناسبت گنبد است وخود عمارت خیلی بزرگ وبا فقدان و سائل تعمیراتی درآنوقت نهایت دشوار بوده، اما ازعمارات مشهور بزرگ علیه سلطنت اعلیحضرت زمانشاه درشهرکابل همین آرامگاه تیمورشاه بیادگارمانده که فقط این بنا را می توان سمبول طرزتعمیر دو صد سال قبل درشهر زیبای تاریخی کابل قرار داد. ترمیمات که صورت گرفته، درسال 1365 صرف یک ترمیم مقدماتی و پاک کاری بوده است.
بوستان سرای مقبره عبد الرحمن:
بوستان سرای ازجمله ساختمان های دوره عبد الرحمن بوده که درسال 1822م. بواسطه معماران کندهاری اعمارگردیده است. دراول چوپ پوش ومقر پذیرایی مهمانان خاص وشخصی عبدالرحمن بود. اومهمانان را درهمین جا ملاقات می نمود. وبه این عمارت علاقه خاص داشته وازهمین سبب وقتی که عبد الرحمن مُرد پسرش حبیب الله جنازة پدرش را دراین عمارت که دلخواهش بود دفن نمود.
مسجد شریف عیدگاه
بین باغ علیمردان وچمن حضوری
مسجد عیدگاه درسال 1311هـ.. ق. بنا نهاده شده وکارتعمیر آن درسال 1315 هـ.. ق. ختم گردید. دردیوار مسجد کتیبه سنگی وجود دارد که درآن تمام خصوصیات درج است. دراین مسجد غیراز ادای نماز، اجتماعات وجرگه های رسمی نیزبرگزارمی شد. مثلاً جنگ با انگلیس جهت استرداد استقلال افغانستان ازمنبرسنگی همین مسجد اعلان شد. ودیگرجرگه های قومی وفیصله های عمومی درهمین مسجد صورت می گرفت.
عمارت مسجد بصورت طولانی شمالاً جنوباً بداخل هفتاد وشش گنبد خورد ویک گنبد بزرگ ویک سلسله رواقها وکمانها ساخته شده و دارای منار هاو محراب های منقش و یک محراب بزرگ مرکزی ودو محراب خورد پائینی بوده و ده مناره های خورد وبزرگ دارد. صرف سر گنبد بزرگ وسطی آهن پوش بوده متباقی تمام گنبد های مذکور کاگل می باشد و پیشروی مسجد به طول آن تراسره یا صوفه به فرش سنگ مرمر سفید دارا می باشد. مسجد مذکور تقریباً یک متر بلند تر از صحن حویلی ساخته شده و قبلاً ساحه مسجد با دیوار خشتی محدود شده بود. به سمت شرق سه دروازه بزرگ با کمانهای گج بری شده و تزئین شده که دارای اصالت تاریخی بوده وجود داشت. متاسفانه بعد از کودتای ثور 1357 ازبین رفت وگل وبته ودرخت آن کشیده شد صحن حویلی قیر و کانکریت گردیده است.
مسجد چوبفروشی کابل:
درسال 1303 هـ.. ق. ساخته شده که پیشتر به نام مسجد نورالاسلام مشهور بود. مسجد مذکور ازسنگ، خشت پخته، گچ، آهن، چونه و چوب ساخته شده ودارای کمانها، رواقها وگنبدها بوده و درپهلوی خود عمارت گنبدی علیحده دارد به نام مدرسه که با مرور ایام دارالحفاظ، جمعیت العلما ومنسوبین علوم دینی بود. دراثرجنگ های اخیرافغانستان ویران شده است.
مسجد ملا محمود:
این مسجد درپهلوی مسجد علیا درشوربازارشهرکابل واقع بوده یکی ازمساجد تاریخی شهرکابل است که دراثر جنگ های اخیر افغانستان آسیب دیده است.
مسجد گذری:
در بازارسراجی شهرکابل درجوار یک آهنگری واقع است واین مسجد نیز درزمان اورنگزیب پادشاه گورکانی هند ساخته شده و تاکنون عمارت آن پابرجا بوده اما درجنگهای دهههای پایانی سده بیستم افغانستان آسیب دیده است.
مسجد سه دکان چنداول:
از جمله مساجد تاریخی شهر کابل ودارای تزئینات گج بری وکندهکاری چوب بوده که درجنگ های اخیر افغانستان ویران شده است.
مسجد شریف علیا ....
کلمات کلیدی:
آثارتأریخی افغانستان
قصردارالامان:
این ساختمان تاریخی بفاصله 8 کیلومتری بطرف جنوب غرب شهرکابل درحوزه چهاردهی قبلاً بنام (افشارتپه)، درزمان امانالله خان ساخته شده است. در زمان ساخت این قصرکه جدیداً مناسبات حسنه سیاسی بین دولت افغانستان وآلمان ایجاد شد درامور شهرسازی و تعمیرات 22 تن مهندسان دولت آلمان حصه گرفته بودند که از جمله ساخت قصر دارالامان درسال 1304 هـ. ق. تحت نظر مهندس والتر هارتن آلمانی آغاز و درسال 1306 تکمیل گردید و قصر مذکور بداخل تقریباً 150 اطاق خورد وبزرگ اعمار شده که تمام دستگاه دولتی دوره امانی ازآن استفاده می کردند. قصرمذکور دراثرجنگ های افغانستان آسیب دیده است.
قصرچهلستون ... .
کاخ کوتی باغچه وبرج های درون ارگ:
از بناهای تاریخی شهرکابل است. کوتیباغچه که ازساختمانهای آراسته روزگار پادشاهی عبدالرحمن بوده دارای تزئینات گچبری، مینیاتوری وشبکه کاری چوب بوده ازجمله ساختمانهای بزرگ عصراست که دراثرجنگهای اخیر شهرکابل ویران شده است.
منارعبدالوکیل خان:
این سازة ششرخ دربین پارک قشنگ درچهارراه بریکوت شهرکابل بنا شده و یادگاریست از نائب سالار عبدالوکیل خان نورستانی که در سال 1309 درباغ عارف کوهدامن درشورش دوم سقوی کشته شد. این سازه دراثرجنگهای اخیر تخریب شده اما قابل ترمیم است. منار مذکور در 27 کیلومتری جنوب شرقی کابل در کوه شیوکی (خرد کابل) درمیان راه استوپاهای شیوکی و گلدره موسهی لوگر به عنوان نشانه برای کاروانهای جاده ابریشم بنا شده بود. این اثر زیبا که تقریباً 25 متر بلندا داشته 1800 سال قبل درزمان فرمانروایان کوشانی از سنگهای متورق نازک سرخ رنگ تراش شده وسنگهای بزرگ طبیعی به سبک ویژهای ساخته شده است که یکی اززیباترین شاهکارهای معماری آن عصربود متأسفانه دراثر جنگها و اوضاع جوی آسیب دیده است.
منارعلم و جهل:
منارعلم وجهل به یادگار پیروزی علم برجهل که یادی ازسالهای خونین واغتشاش مشهور به ملای لنگ را برضد نهضت افغانستان می دهد درفراز تپه کوچک درکنارپارک احمدشاهی کابل درمقابل نوآباد بریکوت به شکل مقبول ومرغوب ازسنگهای رنگین وظریف بنا یافته است و دراثر جنگ ها آسیب دیده است.
زیارت شیخ سعدالدین احمد انصاری معروف به حاجی صاحب پایمنار:
این مزار در روستای ده یحیی و تنگی جویبار که مشهور به قلعة حاجی صاحب مدوح است دربین قلعه اقامتگاه دورة حیات شان واقع است. محیط دژ تخمیناً درحدود دونیم جریب زمین است، ازحصهء نصف محیط ساختمان زیارت ومربوطاتش آغازشده، حیاط بدو بخش تقسیم شده که مابین بصورت خیابان و دوطرف باغچه وخیابان بوده عقب آنها گورستانی وبعد آن تعمیرمسجد ومزار و دروسط احاطه مسجد بزرگ جامع گنبد پوش وبطرف جنوب مسجد جامع، مسجد دیگریست. بطرف شمال مسجد جامع، راهرو احاطة پیش روی مزار است که ازاین راهرو داخل احاطة مذکور شده وبعداً داخل گنبد میشود، اطراف گنبد چندین حجرههای خورد منظم دارد، دربین گنبد که بالای پخته کاری آن تماماً تخته سنگ مرمر نصب بوده وحالا جزبعضی تختههای سنگ افتاده چیزدیگری ازآن باقی نیست، اولاً مزار خود بزرگوار است که اطراف مزاربصورت صندوق و دارای کتاره سنگ مرمر است.
سید جمال الدین افغانی درسال ???? (هجری قمری) برابر با سال ????م. دراستانبول پایتخت آنوقت ترکیه درگذشت و درگورستان شیوخ دفن گردید. درسال ???? پیکرسید جمالالدین ازاستانبول به کابل منتقل شد و درمنطقه علیآباد (داخل محوطه دانشگاه کابل) دفن گردید که با دفن تابوت او دراین محل، نام دارالفنون به آنجا گذاشته شد و درزمان سلطنت محمدظاهرشاه درسال ???? سازه بلندی از سنگ آبنوس سیاه بالای آن گردید.
آرامگاه ومسجد حاجی صاحب پایمنار:
این ساختمان گنبدی ازجمله یادمانهای تاریخی افغانستان بوده که درشهرستان دهسبز درشمال شهر کابل قرار دارد. این اثر تاریخی دراثر جنگها و اوضاع جوی آسیب دیده است.
کلمات کلیدی: